Aşırı stres bağırsak sağlığını etkiliyor
Türk Gastroenteroloji Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. Ayhan Hilmi Çekin, sağlıklı bir yaşam için beyin ve bağırsak arasındaki iletişimin büyük bir öneme sahip olduğunu vurguladı.
Çekin, özellikle aşırı stresin bağırsak sağlığını bozarak hassas bağırsak sendromu (İBS) gibi sorunlara yol açabileceğini belirtti.
Hassas bağırsak sendromu, yaşamı tehdit eden bir hastalık olmasa da, tekrarlayan karın ağrısı, gaz, şişkinlik, ishal ve kabızlık gibi semptomlarıyla günlük yaşam kalitesini olumsuz etkileyebiliyor. Çekin, 'Bu belirtiler sosyal ve iş hayatını zorlaştırabilir, ancak uygun tedaviyle kontrol altına alınabilir,' dedi.
İBS'nin temelinde, beyin ile bağırsak arasındaki iletişimdeki hassasiyetin bulunduğunu ifade eden Çekin, stresin bu hassasiyeti artırarak bağırsak hareketlerini hızlandırabileceğini veya yavaşlatabileceğini söyledi. Bu nedenle stres yönetimi, İBS tedavisinde önemli bir yer tutuyor.
Stresin Olumsuz Etkilerini Azaltmak İçin Öneriler:
Yoga, meditasyon ve nefes egzersizleri gibi rahatlama teknikleri.
Hobi edinmek gibi keyif verici aktiviteler.
Düzenli egzersiz (yürüyüş, yüzme, yoga).
Beslenmenin Rolü ve Tetikleyici Gıdalar
İBS'nin semptomları kişiden kişiye farklılık gösterebiliyor. Çekin, süt ürünleri, glüten içeren gıdalar (ekmek, makarna), baklagiller, soğan, sarımsak ve gazlı içeceklerin semptomları tetikleyebileceğini belirterek, hastaların bir beslenme günlüğü tutmasını önerdi. 'Hangi gıdaların rahatsızlık yarattığını belirlemek, tedavinin önemli bir parçasıdır,' dedi.
İBS'nin kadınlarda daha sık görüldüğüne dikkat çeken Çekin, hormonal değişimlerin bağırsak hassasiyetini artırabileceğini ifade etti. Özellikle adet dönemlerinde hormonal dalgalanmaların etkisi daha belirgin hale geliyor. İBS, çocuklarda da görülebilir ve tedavi çocuğun yaşına uygun şekilde planlanmalıdır.
Çekin, İBS'nin kansere dönüşme riskinin olmadığını, ancak belirtilerin başka hastalıklarla karışabileceği için uzman değerlendirmesinin önemli olduğunu vurguladı.
Tedavi Yaklaşımları:
Hafif Semptomlar: Beslenme düzenlemeleri ve yaşam tarzı değişiklikleri genellikle yeterlidir.
Şiddetli Semptomlar: İlaç tedavisi gerekebilir.
Probiyotik Kullanımı: Doğru probiyotikler, bağırsak mikrobiyotasını düzenlemeye yardımcı olabilir.
Çekin, düzenli sporun bağırsak hareketlerini düzenlediğini ve stres seviyesini düşürdüğünü belirtti. Ancak aşırı yoğun egzersizin bazı hastalarda semptomları artırabileceğini, bu nedenle dengeli bir egzersiz planı yapılması gerektiğini söyledi.
Hassas bağırsak sendromunun biyolojik ve psikolojik faktörlerin bir arada rol oynadığı bir durum olduğunun altını çizen Çekin, doğru tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleriyle semptomların kontrol altına alınabileceğini belirtti.