Erzurumlu bilim insanından 25 yılda 75 yeni tür keşfi
Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Entomoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Levent Gültekin, 25 yıllık bilimsel araştırmaları sonucunda 75 yeni tür keşfederek bunları literatüre kazandırdı.
Türkiye başta olmak üzere farklı coğrafyalarda yürüttüğü çalışmalarla hortumlu böcekler (Curculionidae) familyası üzerine taksonomik araştırmalar yapan Gültekin, keşfettiği türlere yöre ve simgesel isimler vererek bilim dünyasına katkıda bulundu.
Türkiye ve Dünyanın Farklı Bölgelerinde Araştırmalar Yaptı
Aynı zamanda Atatürk Üniversitesi Biyoçeşitlilik Uygulama ve Araştırma Merkezi ile Biyoçeşitlilik Bilim Müzesi'nin Kurucu Direktörü olan Prof. Dr. Gültekin, 2000'li yıllardan itibaren böcek tür çeşitliliğini belirleme ve sınıflandırma üzerine yoğun çalışmalar yürüttü.
Bilim insanlarıyla birlikte özel ekipmanlar kullanarak doğada toplanan böcek türlerini, Biyoçeşitlilik Uygulama ve Araştırma Merkezi'ne getirerek inceledi. Mikroskop altında yapılan detaylı analizler sonucunda, erkek-dişi ayrımı ve diğer karakteristik özellikler belirlendi. Büyük örnekler iğnelenerek, küçük örnekler ise karton kağıtlara yapıştırılarak bilimsel koleksiyona dahil edildi. Makro çekim teknolojileriyle dijital ortama aktarılan veriler, bilim dünyasına sunuldu.
Bilim Dünyasına 75 Yeni Tür Kazandırdı
Prof. Dr. Gültekin, araştırmalarını Rusya Bilimler Akademisi Zooloji Enstitüsü'nden Dr. Sci. Boris Korotyaev ile birlikte sürdürdü. 1997 yılında doktorasına başladığında tanıştığı Korotyaev ile uzun yıllar çalışarak, Erzurum başta olmak üzere Doğu Anadolu Bölgesi'nde tür çeşitliliğini incelemeye başladı.
Bu süreçte Rusya Bilimler Akademisi ve Avrupa'daki doğa tarihi müzelerinde 35'ten fazla araştırma yapan Gültekin, 1758 yılından bu yana tanımlanmış türlerin tip materyallerini inceleyerek yeni türleri bilim dünyasına kazandırdı. Türkiye ve dünya biyocoğrafyasında tanımladığı 75 yeni türe farklı isimler verdi.
Türk Kültürü ve Coğrafyasını Yansıtan İsimler
Gültekin, keşfettiği türlere Türk kültürünü ve coğrafyasını yansıtan isimler vermeye özen gösterdi. Atatürk Üniversitesi'nin kısaltmasını taşıyan 'Larinus atauni', Erzurum'un tarihi ilçesi Horasan'a atıfta bulunan 'Otiorhynchus horasanicus', Karadeniz bölgesinde keşfettiği 'Otiorhynchus karadeniz' ve 'Otiorhynchus temeli', Hakkari'ye özgü 'Pholicodes hakkaricus' gibi isimler bunlardan bazıları oldu.
Bunun yanı sıra, ekip arkadaşlarıyla birlikte keşfettiği bir türe 'Anadolu' ismini verdiklerini belirten Gültekin, Türk coğrafyasına ait yeni türlerin adlandırılmasının bilim dünyasında dikkat çektiğini vurguladı.
Keşifler İçin Yıllarca Süren Araştırmalar Yapılıyor
Yeni bir türü bilim dünyasına kazandırmanın uzun bir süreç gerektirdiğini ifade eden Prof. Dr. Gültekin, 2017 yılında Paris Müzesi'nden ödünç aldıkları Madagaskar örnekleri üzerinde 7-8 yıl süren bir çalışma sonucunda 4 yeni cins ve 15 yeni tür tanımladıklarını belirtti.
Taksonomistlerin evlerinde bile mikroskopları bulunduğunu söyleyen Gültekin, 'Taksonomi bir yaşam biçimidir. Biz de kendi alanımızda Türkiye'nin biyoçeşitliliğini ortaya çıkarmaya çalışıyoruz' dedi.
Bilim dünyasına sunduğu 75 yeni türle Türkiye'nin biyolojik çeşitliliğine büyük katkı sağlayan Prof. Dr. Levent Gültekin, çalışmalarına hız kesmeden devam ediyor.