Kripto varlık borsaları için yol haritası belirlendi
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), kripto varlık piyasasına yönelik yasal düzenlemelerin ardından bu alanda kapsamlı bir çerçeve oluşturdu. Kripto varlıkların saklanması, transferi ve işlem esaslarına ilişkin düzenlemelerle birlikte sektöre yönelik önemli adımlar atıldı.
Dünyanın pek çok ülkesinde kripto varlık hizmet sağlayıcıları için düzenlemeler hız kazanırken, Avrupa Birliği'nin (AB) 'Kripto Varlık Piyasaları Düzenlemesi' Temmuz 2026'da tam anlamıyla yürürlüğe girecek. İngiltere'de de benzer düzenlemelerin aynı yıl içinde uygulanmaya başlanması hedefleniyor. Japonya ve Singapur gibi ülkeler ise kripto varlık hizmet sağlayıcılarına yönelik düzenleyici çerçevelerini büyük ölçüde tamamladı.
Türkiye'de İlk Yasal Çerçeve Oluşturuldu
Türkiye'de ise 26 Haziran 2024'te TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaşan 'Sermaye Piyasası Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun' ile kripto varlık piyasalarına yönelik ilk yasal düzenleme hayata geçirildi. Bu kapsamda, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından SPK ile yürütülen ikincil düzenleme çalışmalarında sona gelindi.
Risk Temelli Sermaye Yükümlülüğü ve Yeni Düzenlemeler
Hazine ve Maliye Bakanlığı kaynaklarına göre, hazırlanan düzenlemelerde kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş, faaliyet ve sermaye yeterlilik şartları belirleniyor. Şirketlerin asgari sermaye ve öz sermaye gereklilikleri ile risk temelli ek sermaye yükümlülükleri öngörülüyor. Ayrıca, hizmet sağlayıcıların iç kontrol, denetim ve risk yönetim birimlerini kurması zorunlu hale getiriliyor.
Taslak düzenlemeler, platformlarda listelenecek kripto varlıkların kriterlerini de netleştiriyor. Kaldıraçlı işlemler, türev araçlar ve kredili alım-satım gibi işlemler platformlar üzerinden gerçekleştirilemeyecek. Kripto varlıkların listelenmesi ve listeden çıkarılması süreçlerini yönetmek üzere platformlar bünyesinde bir 'Listeleme Komitesi' kurulması zorunluluğu getiriliyor.
Platformların müşterilere ait bakiye bilgilerini Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) ile entegre bir sistemle raporlaması gerekiyor. Ayrıca, düzenleme öncesinde faaliyet gösteren şirketlerin SPK tarafından belirlenen tüm şartları sağlamaları ve lisans alması zorunlu hale gelecek. Faaliyet izni bulunmayan kuruluşların sektörde yer alması engellenecek.
Piyasa Gözetimi ve Güvenlik Önlemleri
Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, fiyat gözetim sistemleri kurarak piyasa bozucu eylemleri tespit edip gerekli tedbirleri alacak. Kanun çerçevesinde suç gelirlerinin finansmanının engellenmesi ve yatırımcıların güvenli bir ortamda işlem yapabilmesi amaçlanıyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, hazırlanan düzenlemelerin diğer ülkelere kıyasla daha kapsayıcı ve detaylı bir yapıya sahip olduğunu belirtti. Şimşek, 'Sermayeye ilişkin risk bazlı düzenleme örneği, diğer ülkelerde bulunmayan bir yaklaşım. Bu adımlar, hem piyasaların sağlıklı işleyişini sağlayacak hem de yatırımcı güvenini artıracak' dedi.
Ayrıca, kripto varlık işlemlerinin kayıt altına alınmasının güvenli bir işlem ortamı oluşturacağını vurgulayan Şimşek, düzenlemelerin finansal çeşitliliği artırmanın yanı sıra suç gelirlerinin önlenmesine de önemli katkılar sağlayacağını ifade etti.