Van'ın 120 kahraman çocuğu: Unutulmaz fedakarlık
1. Dünya Savaşı sırasında, İran'ın Hoy Cephesi'nde savaşan Türk askerlerine cephane taşırken dönüş yolunda tipiye yakalanarak şehit düşen 120 çocuk, kahramanlıklarıyla tarihe geçti.
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Edebiyat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Tuncay Öğün, bu çocukların fedakrlığını ve yaşanan trajediyi anlatarak, olayın yurt savunmasında adsız kahramanların verdiği büyük mücadelenin bir örneği olduğunu vurguladı.
Van Halkı Sorumluluk Aldı
Prof. Dr. Öğün, savaşın zorlu kış şartlarında Rus ordusuna karşı mücadele eden Osmanlı askerlerine cephane ve erzak temininde büyük sıkıntılar yaşandığını belirtti.
'İran'daki Hoy Cephesi'nde savaşan orduya mühimmat ve erzak ulaştırılamıyordu. Erkek nüfus cephedeydi, ulaşımı sağlayacak yeterli vasıta da yoktu. Bu zor durumda Van halkı, vatan savunması için sorumluluk alarak harekete geçti.' dedi.
120 Çocuk Gönüllü Oldu
Cepheye lojistik destek sağlamak için yeterli yetişkin erkek bulunmadığından, yaşları 12 ile 17 arasında değişen 120 çocuk gönüllü olarak mühimmat taşıma görevini üstlendi.
Prof. Dr. Öğün, olayın detaylarını şu sözlerle anlattı:
'Van'daki ortaokul ve lise düzeyindeki öğrenciler arasından 120 çocuk gönüllü oldu. Sırtlarına fişek yüklenerek kilometrelerce uzaklıktaki Hoy'a, cephede savaşan Osmanlı askerlerine cephane ulaştırmak için yola çıktılar. Görevlerini başarıyla tamamladılar ancak dönüş yolunda Saray ilçesi yakınlarında aniden bastıran tipiye yakalandılar. Yoğun kar fırtınasında yaklaşık 80 çocuk donarak hayatını kaybetti.'
Tipide hayatta kalmayı başaran 40 çocuk ise bölgedeki Şikak aşireti mensupları tarafından kurtarıldı. Yaralı çocukların bir kısmı Van'a getirilerek tedavi altına alındı, ancak çoğu kurtarılamayarak şehit düştü.
Van Halkı Kahraman Çocuklarını Unutmadı
Prof. Dr. Öğün, Van halkının bu kahraman çocukları unutmadığını belirterek, onların anısını yaşatmak için yapılan çalışmalara dikkat çekti:
- 1977 yılında, dönemin Belediye Başkanı Tayyar Dabbaoğlu tarafından Van Kurtuluş Parkı'na bir anıt dikildi.
- 2008 yılından itibaren, 120 kahraman çocuk her yıl düzenlenen etkinliklerle anılmaya başlandı.
- Kültür Bakanlığı'nın desteğiyle çekilen '120' adlı filmde, şehit düşen çocuklarla aynı yaş grubundaki Vanlı çocuklar rol aldı.
Tarihe Geçen Bir Kahramanlık Öyküsü
Van'ın 120 kahraman çocuğu, vatan uğruna gösterdikleri fedakrlıkla tarihe iz bıraktı. Onların hikyesi, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinde üstlendiği sorumluluğun ve vatan sevgisinin bir simgesi olarak hafızalarda yaşamaya devam ediyor.