YEKA yarışmalarıyla 2 milyar dolarlık yatırım hayata geçirilecek
Türkiye'de rüzgar ve güneş enerjisi alanında gerçekleştirilen Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) yarışmaları, 2 milyar dolarlık yatırımın ekonomiye kazandırılmasını sağlayacak.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yürütülen YEKA projeleri, Türkiye'nin yenilenebilir enerji kapasitesini artırarak elektrik üretiminde dışa bağımlılığı azaltmayı, yerli üretimi teşvik etmeyi ve enerji maliyetlerini düşürmeyi hedefliyor.
YEKA RES ve YEKA GES Yarışmalarına Büyük İlgi
2024 yılı YEKA yarışmalarına yerli ve yabancı yatırımcılar büyük ilgi gösterdi. YEKA RES-2024 ve YEKA GES-2024 kapsamında toplam 11 proje için 246 teklif alındı.
- 28 Ocak'ta yapılan YEKA RES-2024 yarışmasında, Edirne, Kırklareli (Balkaya ve Sergen) ve Sivas'ta (Yellice ve Gürün) toplam 1200 megavatlık kapasite tahsis edildi.
- 4 Şubat'ta gerçekleştirilen YEKA GES-2024 yarışmasında ise Konya (Karapınar), Karaman, Malatya, Van, Antalya ve Kütahya'daki 6 YEKA alanında 800 megavatlık kapasite yatırımcılara ayrıldı.
Projeler Ekonomiye 3,5 Milyar Dolarlık Katkı Sağlayacak
- YEKA RES projelerinde, yarışmayı kazanan yatırımcılar 72 ay boyunca elektriği serbest piyasada satabilecek ve ardından 20 yıl boyunca kilovatsaat başına 3,50 sent/dolar fiyatla sisteme enerji sağlayacak.
- YEKA GES projelerinde ise üretilen elektrik 60 ay boyunca serbest piyasada satılacak, sonrasında 20 yıl boyunca kilovatsaat başına 3,25 sent/dolar fiyatla sisteme dahil edilecek.
Bu projelerle 2 milyar dolarlık doğrudan yatırım gerçekleşirken, toplamda 3,5 milyar dolarlık ek değer yaratılması öngörülüyor.
Yerli Üretime Destek ve Döviz Tasarrufu
YEKA projeleri kapsamında:
- GES panellerinde en az %75 yerlilik şartı aranacak.
- DC kablo ve taşıyıcı yapılarda %51 yerlilik oranı sağlanacak.
- Yerli invertör kullanımına teşvik verilecek.
- RES projelerinde kule, kanat ve jeneratörler yerli üretim olacak.
Bu yatırımlarla yaklaşık 2,3 milyon hanenin elektrik ihtiyacı karşılanacak, yıllık 3,6 milyon ton karbon salımı önlenecek ve 1,1 milyar metreküp doğal gaz ithalatı azaltılarak 540 milyon doların yurt içinde kalması sağlanacak.
YEKA Modeli ile 16 Milyar Dolarlık Doğal Gaz İthalatından Kaçınılacak
YEKA projelerinin 30 yıllık ömrü boyunca Türkiye'nin doğal gaz ithalatında 16 milyar dolarlık tasarruf sağlanması bekleniyor.
Yeni YEKA modeliyle yapılan değişiklikler sayesinde hem yerli hem de yabancı yatırımcıların ilgisi arttı. Sonuçlara göre çoğunlukla yerli firmalar yarışmaları kazanırken, Almanya ve Çin'den de yatırımcılar başarılı oldu.
Ayrıca, yenilenebilir enerji destekleme mekanizmasına 220 milyon dolarlık sıcak nakit girişi sağlandı. YEKA ihalelerinde taban fiyat uygulamasıyla projelerin sürdürülebilirliği güvence altına alındı.
YEKA ile Türkiye'nin 2035 Hedefi: 120 Bin Megavat Kurulu Güç
Türkiye, son 20 yılda enerji talebini üç kat artırırken, yenilenebilir enerjiye yaptığı yatırımlarla kurulu gücünü 33 bin megavat seviyesine çıkardı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 2035 yılına kadar bu kapasiteyi 120 bin megavata yükseltmeyi hedefliyor.
Bu doğrultuda her yıl en az 2 bin megavatlık YEKA ihalesi yapılması planlanıyor.
Sektör Temsilcilerinden YEKA Modeline Destek
Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED) Genel Sekreteri Hakan Erkan, YEKA GES-2024 yarışmalarına gelen 146 teklifin sektördeki büyük ilgiyi gösterdiğini ifade etti.
Erkan, yarışmalardaki taban fiyatların piyasa fiyatlarının yarısının altında olmasının, güneş enerjisinin rekabet gücünü kanıtladığını belirterek şunları söyledi:
'YEKA projelerinde teşvikin döviz bazlı olması ve taban fiyat uygulaması, sektör için olumlu gelişmeler. Ayrıca, projelere kısa sürede katılım bedeli ödeme şartı getirilmesi, yarışmalara olan ilgiyi artırdı.'
YEKA ile Türkiye'nin Yenilenebilir Enerji Geleceği Şekilleniyor
Bakanlığın açıkladığı 2035 Yenilenebilir Enerji Yol Haritası kapsamında:
- Her yıl en az 1.000 megavatlık YEKA GES ihaleleri devam edecek.
- Şebekeye yük getirmeden öz tüketim amaçlı lisanssız projelere kapasite tahsis edilecek.
- Mevcut çağrı mektupları ve depolamalı GES projeleri hayata geçirilecek.
Bu adımlarla, 2035 yılında güneş enerjisindeki kurulu gücün 77 gigavata ulaşması hedefleniyor.
YEKA ile Türkiye'nin Enerji Bağımsızlığı Güçleniyor
YEKA projeleri, Türkiye'nin enerji sektöründe dışa bağımlılığını azaltırken, yenilenebilir enerji yatırımlarını hızlandırıyor. Güneş ve rüzgar enerjisindeki bu atılım, ülkenin enerji arz güvenliğini artırırken, çevresel sürdürülebilirliğe de katkı sağlıyor.