Bitlis'in unutulmaya yüz tutmuş sanatı Harik
Bitlis'in geleneksel el sanatlarından biri olan ve yaklaşık 600 yıllık geçmişi bulunan Harik, usta ellerde hayat bulmaya devam ediyor.
1997 yılında bu sanatı öğrenen ve 26 yıldır ustalıkla sürdüren Haydar Yılmaz, Harik yapımının zahmetli sürecine rağmen mesleğini yaşatmak için mücadele ediyor.
Harik, keçi kılı ve kendirden yapılan, bölge halkının asırlardır kullandığı geleneksel bir ayakkabı türü. Yılmaz, bir çift Harik’in 12 zorlu aşamadan geçerek 5 günde tamamlandığını, bu süreçte büyük özveri gerektiğini belirtiyor. Üretim sırasında yaşanan fiziksel zorluklara dikkat çeken Yılmaz, "Harik yapmak, sadece bir sanat değil, aynı zamanda sabır ve emek gerektiriyor. İplerini işlerken parmaklarımız yanıyor, çalışırken ise tüm parmaklarım kemiklerime kadar ağrıyor," diyor.
Talep Az, Mücadele Büyük
Harik yapımının zahmetli süreci kadar, pazarlama sorunları da bu el sanatını tehdit ediyor. Haydar Yılmaz, ürettiği Harikleri satmak için bazen aylarca beklemek zorunda kaldığını belirtiyor. "Bu kadar emek verilen bir ürünün, pazar sıkıntısı nedeniyle alıcı bulamaması büyük bir tezat. Halkoyunları ekiplerinden gelen siparişler dışında talep neredeyse yok," diyen Yılmaz, malzeme bulma konusunda da ciddi sıkıntılar yaşadığını ifade ediyor.
Gelecek Nesillere Aktarma Çabası
Harik sanatının, Bitlis’in kültürel kimliğinin bir parçası olduğunu vurgulayan Yılmaz, mesleği gelecek nesillere aktarmak için çeşitli kurslar düzenliyor. Halk Eğitim Merkezi ve Kültür ve Turizm Müdürlüğü iş birliğiyle açılan kurslarda Harik yapımını öğretmeye çalışsa da, mesleğin zorluğu ve pazar sorunu nedeniyle ilgi azalmış durumda.
Harik’in geçmişten günümüze uzanan bir miras olduğunu belirten Yılmaz, bu el sanatının unutulmaması gerektiğini söylüyor. "Harik, sadece bir ayakkabı değil, Bitlis’in 600 yıllık kültürel mirasının bir parçası. Onu yaşatmak ve hak ettiği değeri bulmasını sağlamak için herkesin elini taşın altına koyması gerekiyor," diyerek çağrıda bulunuyor.
