Covid-19 aşılarına dair merak edilenler

Covid-19 aşısı olan birisinin virüsü başkalarına bulaştırma tehlikesini önleyebileceğini belirten Dr. Cengiz Uzun, "Covid-19'un mutasyon geçirmesini ve bu sebeple, muhtemel şekilde aşılara karşı daha dirençli hale gelmesini engellemiş olursunuz" dedi.

Medicana International İstanbul Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Cengiz Uzun, Covid-19 aşısı hakkında açıklamalarda bulundu. Dr. Uzun, dünyayı sarsan Covid-19 salgınının önüne geçebilmek için yapılan aşıların yayılmasıyla; güncellemeleri, yan etkileri ve nasıl çalıştıkları hakkında merak edilenlerin git gide arttığını söyledi.

Dr. Uzun, Covid-19 aşısı yaptırmanın faydalarını şu şekilde sıraladı: "Bir Covid-19 aşısı, Covid-19'a yakalanmanızı veya Covid-19 nedeniyle şiddetli semptomlar göstererek hastalanmanızı ya da en önemlisi ölmenizi önler. Covid-19 aşısı sayesinde virüsü başkalarına bulaştırma tehlikesini önlersiniz. Covid-19'un mutasyon geçirmesini ve bu sebeple, muhtemel şekilde aşılara karşı daha dirençli hale gelmesini engellemiş olursunuz".

Bir Covid-19 aşısının potansiyel yan etkilerinden de bahseden Dr. Uzun, "Covid-19 aşısı, alınan ilk veya ikinci doz sonrasında hafif yan etkiler gösterebilir. Bu yan etkiler; iğne sebebiyle, kolda aşı yapılan yerde ağrı, kızarıklık veya şişme, ateş yükselmesi, yorgunluk hissi, baş/kas veya eklem bölgesinde ağrı, titreme, midede bulantı ve kusma, kendini iyi hissetmeme, şişmiş lenf düğümleridir" dedi.

"ALERJİ GEÇMİŞİNİZ VARSA MUTLAKA DOKTORUNUZLA GÖRÜŞMELİSİNİZ"

Dr. Uzun, sözlerine şöyle devam etti: "Bir reaksiyon olup olmadığını izlemek için, Covid-19 aşısı olduktan sonra yaklaşık 15 dakika kadar gözetim altında kalırsınız. Yan etkiler genelde aşılamadan sonraki ilk üç gün içinde kendini gösterir ve sadece bir iki gün sürer. Covid-19 aşısı, Covid-19 belirti ve semptomlarına benzer yan etkilere neden olabilir. Aşılandıktan sonra üç günden fazla şikayetiniz devam ederse mutlaka bir sağlık kurumuna başvurmalısınız. Daha önceden alerjik reaksiyonlar yaşamış olan biriyseniz, doktorunuza Covid-19 aşısı hakkında mutlaka danışmalısınız. Ayrıca polisorbata alerjisi olan kişilerin, mRNA temelli Covid-19 aşısı tercih etmemeleri konusunda uyarılar bulunmaktadır. Covid-19 aşısının ilk dozundan sonra ani ve şiddetli bir alerjik reaksiyon gösterirseniz, ikinci dozu almak sizin için uygun olmayabilir. Alerji geçmişiniz veya alerjiye sebep olan durumlarınız hakkında mutlaka doktorunuzla görüşmelisiniz. Altta yatan başka bir tıbbi durumunuz varsa, Covid-19 aşısı veya herhangi bir bileşenine alerjik reaksiyon göstermediğiniz koşulda Covid-19 aşısı olabilirsiniz. Ancak, bağışıklık sistemleri zayıflamış kişilerde Covid-19 aşılarının güvenliği hakkında henüz kapsamlı bilgi yoktur".

Dr. Uzun aşı türlerine ilişkin olarak yaptığı değerlendirmede, "Ülkemizde şu anda uygulanan Çin aşısı CoronaVac (Sinovac aşısı), inaktif aşı modelidir ve yıllardır süregelen bir yöntemdir. Bu aşıda koronavirüsler ölüdür ve Covid-19'a neden olma riski taşımadan kol içine enjekte edildiğinden güvenilir kabul edilir. Uzun dönemdeki etkileri konusunda daha net konuşulabilecek bir aşıdır. Ülkemizde bu aşıya dair yapılan faz 3 çalışmasının ara değerlendirmeleri, bu aşının etkinliğini yüzde 91,25 oranında saptamıştır. CoronaVac ile aşılandıktan sonra bağışıklık sistemi, canlı koronavirüs enfeksiyonuna yanıt verir hale gelir. B hücreleri denilen hücreler antikor üretir. Spike proteinini hedefleyen antikorlar, virüsün hücrelere girmesini engeller. Pfizer ve Moderna aşıları ise, hücrelere genetik kod sağlayan, protein üreten bir teknoloji olan mesajcı RNA (mRNA) kullanılarak yapılır. MRNA protein üretiminden sorumludur ve bu mRNA talimatlarıyla üretilen virüse ait yabancı proteinler, bağışıklık sistemini aktive eder. Daha sonra da virüsü yabancı olarak algılayan, onunla savaşacak antikorlar ve diğer bağışıklık silahlarını geliştirir. Vektör temelli aşılara örnek olarak Oxford/AstraZeneca ve Sputnik-V aşıları verilebilir. Grip türevi bir hastalık oluşturan adenovirüs, genetik düzenlemelerden sonra koronavirüs proteini ile desteklenir ve insanda bağışıklık geliştirir. Bu tür aşılarda virüslerin gücü zayıflatılmış olup hastalık oluşturamazlar. Türkiye'de Covid-19 ile mücadele kapsamında aşılama programı hızlı bir şekilde devam etmektedir. Bahsedilen aşıların yanında, ülkemizde de halen 16 farklı aşı çalışması devam etmektedir" ifadelerini kullandı.

Kaynak: İHA