Depremler sonrası çelik yapılara olan ilgi artış gösterdi

"Asrın felaketi" olarak adlandırılan ve üzerinden iki yıl geçen bu depremler, Türkiye’deki konut stokunun malzeme eksikliklerini bir kez daha gözler önüne serdi. Kalitesiz beton ve demir kullanımı ile hatalı mühendislik uygulamaları, büyük yıkımlara yol açarken, yapı güvenliğinin ne kadar önemli olduğu bir kez daha ortaya çıktı.

Bu süreçte, çelik ve ahşap gibi alternatif yapı malzemelerine ilgi artarken, sektörde bu alanda yeni çalışmalar hız kazandı.

Çelik Yapılar Geleneksel Binalara Göre 7-10 Kat Daha Dayanıklı

Türk Yapısal Çelik Derneği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Melih Şimşek, Türkiye’nin Avrupa’nın en büyük, dünyanın ise yedinci büyük çelik üreticisi olduğunu vurgulayarak, çelik yapıların depreme karşı daha dayanıklı ve sürdürülebilir olduğunu belirtti.

Çelik yapılar, geleneksel betonarme binalara kıyasla 7 ila 10 kat daha hafif ve aynı oranda daha dayanıklı. Bu özellikleriyle deprem esnasında esneklik sağlayarak hasar riskini önemli ölçüde azaltıyor. Ayrıca:

• Endüstriyel ortamda üretildikleri için denetim süreci daha sıkı ve güvenilir.
• Yapım süresi geleneksel binalara kıyasla %50 daha kısa.
• Enerji tasarrufu ve sürdürülebilirlik açısından avantaj sağlıyor.
• Uzun ömürlü olması ve geri dönüştürülebilmesi nedeniyle çevre dostu bir seçenek.

Şimşek, çelik binaların hızlı inşa edilme özelliğiyle kentsel dönüşüm için güçlü bir alternatif sunduğunu belirterek, "Binalar ve inşaat sektörü, küresel karbon salımının %38’inden sorumlu. Çelik yapılar, çevre dostu özellikleriyle hem doğaya hem de gelecek nesillere katkı sağlıyor." dedi.

Deprem Bölgesindeki Çelik Binalar Hasar Görmedi

Kahramanmaraş merkezli depremlerde çelik binaların hiçbir hasar görmemesi, bu yapıların dayanıklılığını ve güvenilirliğini bir kez daha kanıtladı.

Şimşek, Japonya ve Tayvan gibi ülkelerde büyük depremlerde çelik yapıların can kayıplarını en aza indirdiğini belirterek, Türkiye’deki çelik yapı oranının artırılması gerektiğini söyledi.

Türkiye'deki Konut Stokunda Çelik Yapıların Oranı Yetersiz

• Endüstriyel binalarda çelik yapı oranı %5'e yükseldi.
• Ancak konutlardaki çelik yapı oranı yalnızca %1,5 seviyesinde.
• ABD ve İngiltere’de konutların %50’si, Almanya ve Fransa’da %30’u, İran’da ise %50’den fazlası çelik taşıyıcı sistemle inşa ediliyor.

Şimşek, "Türkiye’de depremler sonrası çelik yapılara olan ilgi arttı ancak hâlâ istenilen seviyeye ulaşmış değiliz. Bu konuda ciddi adımlar atılmalı." dedi.

Çelik Yapılar İçin Teşvik Gerekli

Türkiye’nin 50 milyon tonluk çelik üretim kapasitesi ve teknik eleman yeterliliğiyle, üç yıl içinde 1 milyon çelik konut inşa edebileceğini belirten Şimşek, "Yıllık en az 300 bin çelik konut üretme potansiyelimiz var" diyerek, bu alanda teşvik mekanizmalarının geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.

Ayrıca, çelik yapıların pahalı olduğu algısının yanlış olduğunu belirten Şimşek, “Konutlardaki taşıyıcı sistem maliyeti, toplam inşaat maliyetinin sadece %20’sini oluşturuyor. Genel maliyet analizi yapıldığında çelik yapılar, hem ekonomik hem de uzun ömürlü bir yatırım” dedi.

Konut Firmaları Çelik Yapılara Yönelmeye Başladı

Kentsel Dönüşüm ve Şehircilik Vakfı (KENTSEV) Başkanı Haldun Ersen, Kahramanmaraş depremlerinden sonra çelik, ahşap ve taş gibi alternatif malzemelere olan ilginin arttığını, ancak bunun henüz istenilen seviyeye ulaşmadığını belirtti.

Ersen, çelik yapıların:

• Hızlı üretim süreçleriyle avantaj sağladığını,
• Daha dayanıklı ve geri dönüştürülebilir olduğunu,
• Özellikle villalar ve küçük ölçekli konut projelerinde daha fazla tercih edilmeye başlandığını ifade etti.

Ersen, "Türkiye’de inşaat sektörü geleneksel olarak betonarme üzerine kurulu olduğu için, çelik ve ahşap yapı üretimi konusunda akademik eğitimlerin geliştirilmesi gerekiyor." dedi.

Depreme Dayanıklı Kentler İçin Alternatif Yapı Malzemelerine Yönelmeliyiz

Helmann Holding Yönetim Kurulu Başkanı Selman Özgün, Türkiye’de 6 milyondan fazla konutun dönüşüme ihtiyacı olduğunu belirterek, "Depreme karşı dirençli şehirler inşa etmek için betona alternatif malzemeleri daha fazla ön plana çıkarmalıyız." dedi.

Özgün, betonarme yapıların ömrünün en fazla 60 yıl olduğunu hatırlatarak, çelik ve ahşap yapıların uzun ömürlü olması ve geri dönüştürülebilmesi gibi avantajlarının göz ardı edilmemesi gerektiğini vurguladı.

Alternatif Yapı Malzemeleri Geleceğin Şehirlerini Şekillendirecek

Çelik, ahşap ve taş gibi alternatif yapı malzemeleri, daha dayanıklı, sürdürülebilir ve çevre dostu olması nedeniyle geleceğin yapı sektöründe daha fazla yer alacak.

Uzmanlar, çelik yapıların depreme dayanıklılığı ve hızlı inşa edilme avantajları göz önünde bulundurularak, kentsel dönüşüm süreçlerinde daha fazla tercih edilmesi gerektiğini belirtiyor. Türkiye, bu alanda teşvikler ve akademik bilinçlendirme ile çelik yapıların kullanımını artırarak depreme karşı daha güvenli şehirler inşa edebilir.