Diyabet hastaları Ramazan'da oruç tutarken nelere dikkat etmeli?

Oruç süresince uzun süreli açlık ve uyku düzenindeki değişiklikler, vücudun sirkadiyen ritmini etkileyerek stres hormonlarının artmasına neden olabiliyor. Bu durum, diyabetli bireylerde hipoglisemi (kan şekerinin aşırı düşmesi), hiperglisemi (kan şekerinin aşırı yükselmesi), dehidratasyon (sıvı kaybı) ve diyabetik ketoasidoz gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Oruç tutmayı düşünen diyabet hastalarının, oruç öncesinde mutlaka doktorlarıyla görüşerek detaylı bir değerlendirme yapmaları öneriliyor.

Ramazan’da Diyabet Yönetimi İçin Öneriler

1. Hekim Kontrolü ve Risk Değerlendirmesi

Oruç tutmayı düşünen diyabet hastalarının Ramazan öncesinde doktor kontrolünden geçmesi büyük önem taşıyor. Doktor, hastanın diyabet tipini, kullandığı ilaçları, genel sağlık durumunu ve ek hastalıklarını değerlendirerek oruç tutmanın güvenli olup olmadığına karar verebilir.

2. Beslenme Düzeni

• Sahur Öğünü Kesinlikle Atlanmamalı: Protein içeriği yüksek ve tok tutucu besinler tercih edilmeli, aşırı yağlı ve tuzlu yiyeceklerden kaçınılmalı.
• İftar Öğünü Dengeli Olmalı: Hafif bir başlangıç yapıldıktan sonra sebze yemekleri, salata, ızgara et veya tavuk gibi dengeli besinler tüketilmeli.
• Sıvı Tüketimi Önemli: İftar ile sahur arasında en az 1,5-2 litre su içilmeli. Kafeinli içeceklerin (çay, kahve) aşırı tüketiminden kaçınılmalı.

3. İlaç Düzeni

Oruç sırasında ilaç kullanımı mutlaka doktor kontrolünde düzenlenmelidir. Günde üç kez alınan ilaçlar, doktor önerisiyle günde iki doza düşürülebilir.

4. Kan Şekeri Takibi

Kan şekeri ölçümü orucu bozmaz, bu nedenle düzenli olarak takip edilmelidir. Kan şekeri 70 mg/dL’nin altına düşerse veya 300 mg/dL’nin üzerine çıkarsa oruç sonlandırılmalıdır.

5. Fiziksel Aktivite

• Oruçluyken ağır egzersizlerden kaçınılmalı.
• Hafif tempolu yürüyüşler iftardan sonra yapılmalı.

Hipoglisemi ve Hiperglisemi Belirtileri

 Hipoglisemi belirtileri:

• Titreme, terleme, çarpıntı
• Baş ağrısı, bulanık görme, konuşma güçlüğü
• Şiddetli açlık hissi

 Hiperglisemi belirtileri:

• Ağız kuruluğu, sık idrara çıkma
• Aşırı yorgunluk, baş ağrısı

Bu belirtilerden herhangi biri ortaya çıkarsa kan şekeri ölçülmeli ve gerektiğinde oruç bozulmalıdır.

Oruç Tutması Sakıncalı Olan Diyabetliler

Bazı diyabet hastaları için oruç tutmak hayati risk taşıyabilir. Bu gruptakilerin oruç tutmamaları önerilir:

• Tip 1 diyabet hastaları
• Sık hipoglisemi yaşayanlar
• Kan şekeri kontrolü düzensiz olanlar
• Ciddi böbrek yetmezliği veya kalp hastalığı bulunanlar
• Hamile diyabet hastaları
• Yakın zamanda diyabetik koma geçirmiş bireyler

“Sağlığınızı Riske Atmayın”

Diyabet hastalarının Ramazan ayında bilinçli bir şekilde hareket etmeleri gerektiğini vurgulayan Doç. Dr. Seda Turgut, "Oruç tutmayı düşünen diyabetli bireylerin, sağlıklarını riske atmadan doktorlarıyla birlikte bir planlama yapmaları büyük önem taşıyor" dedi.