Diyarbakır'ın asırlık hanları yapay zeka ile yeniden canlandırıldı

Dijital içerik üreticisi Adem Ulusoy, Sülüklü Han, Hasan Paşa Hanı ve Deliller Hanı’nın, kendi dönemlerindeki ticari ve sosyal hayatını yapay zeka destekli görselleştirme araçlarıyla yeniden canlandırdı.

Asırlık Hanlar Yeniden Hayat Buldu

Diyarbakır’ın tarihî hanları arasında önemli bir yere sahip olan:

• Sülüklü Han, 1683 yılında Hanilioğlu Mahmut Çelebi ve Atike Hatun tarafından inşa edildi.
• Hasan Paşa Hanı, 1572-1575 yıllarında Diyarbakır Valisi Vezirzade Hasan Paşa tarafından yapımına başlandı ve Osman Paşa döneminde tamamlandı.
• Deliller Hanı, 1527 yılında Diyarbakır Valisi Hüsrev Paşa tarafından inşa edildi ve özellikle hac yolculuğuna çıkanların konaklama noktası olarak kullanıldı.

FPV dronlarla yapılan çekimlerin ardından, yapay zeka teknolojisi ile hanların geçmişteki ticaret merkezi kimliği ve dönemin yaşamı görselleştirildi.

500 Yıl Öncesine Yolculuk

Dijital içerik üreticisi Adem Ulusoy, Diyarbakır’ın tarih boyunca İpekyolu üzerinde önemli bir ticaret merkezi olduğunu belirterek, bu mirası modern teknolojilerle canlandırmak istediğini ifade etti. Yapay zeka ile oluşturduğu belgeselde, 1500’lü yıllarda tüccarların bu hanlarda nasıl ticaret yaptığını, hangi ürünlerin alınıp satıldığını ve hanlardaki hareketliliği detaylı bir senaryo ile anlattığını söyledi.

"Öncelikle yapay zeka ile dönemin ticaret hayatını anlatan metinler oluşturdum. Daha sonra, yapay zeka destekli görselleştirme araçlarıyla dönemin atmosferini yansıtan görüntüler tasarladım. Bunları hareketlendirerek, izleyicilere 500 yıl önceki Diyarbakır’da bir gezintiye çıkma fırsatı sundum," dedi.

Tarih ve Teknolojinin Buluşması

Diyarbakır’ın hanlarının sadece konaklama amaçlı yapılar olmadığını, aynı zamanda ticaretin merkezi olduğunu vurgulayan Ulusoy, şunları ekledi:
"Bu belgeselde, dönemin esnaf ve tüccarlarını, kervanlarını ve ticaretin nasıl yapıldığını göstermek istedim. Bu proje benim için bir başlangıç. Gelecekte Diyarbakır’ın Sur içindeki yaşamını ve eski pazar kültürünü de yapay zeka ile canlandırarak, izleyicilere interaktif bir deneyim sunmayı hedefliyorum. Teknoloji ve tarih birleştiğinde, geçmişi çok daha etkileyici bir şekilde anlatabiliyoruz."

Deliller Hanı: Hac Yolculuğunun Uğrak Noktası

Ulusoy, Deliller Hanı’nın tarihî rolüne de dikkat çekerek, buranın hac yolculuğuna çıkanların konaklama merkezi olduğunu belirtti:
"Hacı adaylarına rehberlik eden 'deliller' burada konaklıyor, yolculuk güzergahlarını gösteriyor ve hacı adaylarını yönlendiriyordu. Bu han, bir tür rehberlik ve kılavuzluk merkezi olarak kullanılıyordu."

Gelecek Projeler

Adem Ulusoy’un yapay zeka destekli bu belgesel çalışması, Diyarbakır’ın tarihî mirasına yeni bir bakış açısı sunarken, bölgenin kültürel değerlerini geniş kitlelere tanıtmayı amaçlıyor. Sur içi yaşamı ve pazar kültürü gibi diğer tarihî alanlar da benzer teknolojilerle canlandırılarak, gelecekte daha kapsamlı projelerin hayata geçirilmesi hedefleniyor.

Diyarbakır’ın asırlık hanları, yapay zeka sayesinde geçmişin izlerini bugüne taşıyarak, tarih meraklılarına benzersiz bir yolculuk sunuyor.