Girişim özelliklerine göre dış ticaret istatistikleri açıklandı

İhracatın yüzde 43,7'sini, ithalatın ise yüzde 62,3'ünü büyük ölçekli girişimler gerçekleştirdi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2019 yılı girişim özelliklerine göre dış ticaret istatistiklerini açıkladı. TÜİK, dış ticaret istatistiklerini Ocak 2020'den itibaren ayrıntılı olarak genel ticaret sistemine göre yayımlamaya başlamıştır. Bu çerçevede, girişim özelliklerine göre dış ticaret istatistikleri de, dış ticaret istatistikleri ile uyumlu olacak şekilde genel ticaret sistemine göre hazırlanmıştır. Konu ile ilgili ayrıntılı açıklama bülten ekinde yer almaktadır.

İHRACATIN YÜZDE 43,7'SİNİ, İTHALATIN İSE YÜZDE 62,3'ÜNÜ BÜYÜK ÖLÇEKLİ GİRİŞİMLER GERÇEKLEŞTİRDİ

Dış ticaret verileri ile iş kayıtları sisteminde yer alan girişimlerin ana faaliyet türü ve çalışan sayısı bilgileri eşleştirilerek, dış ticaret yapan girişimlerin özellikleri elde edilmektedir. Dış ticaret istatistikleri ve iş kayıtları sistemi kullanılarak elde edilen verilere göre, 2019 yılında 84 bin 332 girişim ihracat, 71 bin 88 girişim ithalat yaptı. Yapılan eşleştirmede, ihracat yapan girişimlerin yüzde 99,9'unun, ithalat yapan girişimlerin ise yüzde 97'sinin bilgilerine ulaşılmıştır. Bu girişimler toplam ihracatın ve ithalatın yaklaşık yüzde 100'ünü gerçekleştirmiştir.

Toplam ihracatın yüzde 19,2'sini yapan 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler, toplam ihracat yapan girişimlerin yüzde 60,8'ini oluşturdu. İhracatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 18,9, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı yüzde 18,2, 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 43,7 oldu.

Toplam ithalatın yüzde 10,2'sini 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler yaptı. İthalatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 11,9, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı yüzde 15,6 oldu. 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin ithalattaki payı yüzde 62,3 olurken; bu girişimler toplam ithalat yapan girişimlerin yüzde 4.0'ını oluşturdu.

Dış ticaretin yarısından fazlasını sanayi sektöründeki girişimler gerçekleştirdi

Girişimin ana faaliyetine göre ihracatın yüzde 56,8'ini, ithalatın ise yüzde 53,4'ünü sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler yaptı. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin ihracattaki payı yüzde 39,7, ithalattaki payı ise yüzde 32,5 düzeyinde gerçekleşti.

Sanayi sektörünün ihracatında bir önceki yılda olduğu gibi, 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimler yüzde 68,9 pay ile öne çıktı. Ticaret sektörünün ihracatında ise yüzde 91,4 pay ile 1-249 kişi çalışanı olan küçük ve orta ölçekli girişimlerin hakimiyeti devam etti.

Sanayi sektörü ithalatında büyük ölçekli girişimler yüzde 80,5 pay ile öne çıktı. Diğer sektöründe, küçük ve orta ölçekli girişimlerin payı yüzde 29,7'den yüzde 29,8'e yükselirken, büyük ölçekli girişimler yüzde 70,1 pay ile önde olmaya devam etti.

Sanayi sektöründeki girişimler ihracatının yüzde 48,7'sini Avrupa Birliği (AB 27) ülkelerine yaptı

Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ihracatlarının yüzde 48,7'sini AB 27 ülkelerine, yüzde 14,7'sini Yakın ve Orta Doğu ülkelerine, yüzde 11,9'unu ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerine gerçekleştirdi. AB 27 ülkelerine yapılan ihracatın yüzde 65,2'sini sanayi, yüzde 33,0'ını ticaret, yüzde 1,7'sini ise diğer sektöründeki girişimler yaptı.

Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ithalatlarının yüzde 35,5'ini AB 27 ülkelerinden, yüzde 21,1'ini Diğer Asya ülkelerinden, yüzde 17,5'ini ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden gerçekleştirdi. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin en çok ithalat yaptığı ülke grupları sırasıyla yüzde 32,7 pay ile AB 27 ülkeleri, yüzde 29,6 ile Diğer Asya ve yüzde 13,5 ile AB üyesi olmayan Avrupa ülkeleri oldu.

İMALAT SANAYİ ÜRÜNLERİ İHRACATININ YÜZDE 58,2'SİNİ SANAYİ SEKTÖRÜNDEKİ GİRİŞİMLER YAPTI

İmalat sanayi ürünleri ihracatının yüzde 58,2'sini ana faaliyeti sanayi olan girişimler, yüzde 38,7'sini ise ana faaliyeti ticaret olan girişimler gerçekleştirdi. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin yaptığı ihracatın ise yüzde 96,5'ini imalat sanayi ürünleri, yüzde 1,9'unu tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oluşturdu.

İmalat sanayi ürünleri ithalatının yüzde 50,6'sı sanayi, yüzde 38,8'i ticaret ve yüzde 10,6'sı diğer sektörlerdeki girişimler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin ithalatının yüzde 72,8'ini imalat sanayi ürünleri, yüzde 4,7'sini tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri, yüzde 4,0'ını ise madencilik ürünleri oluşturdu.

İHRACATIN YÜZDE 43,1'İ İLK 100 GİRİŞİM TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLDİ

İhracatın yüzde 43,1'ini, ithalatın ise yüzde 57,5'ini ilk 100 girişim yaptı. En çok ihracat yapan ilk 5 girişim toplam ihracatın yüzde 15,7'sini, en çok ithalat yapan ilk 5 girişim ise ithalatın yüzde 23,4'ünü gerçekleştirdi.

Sanayi sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin sanayi sektöründeki payı yüzde 17,8, ticaret sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin ticaret sektöründeki payı ise yüzde 12,7 oldu. Sanayi sektöründe en fazla ithalat yapan ilk 5 girişimin sanayi sektöründeki payı yüzde 21,1 iken, ticaret sektöründe en fazla ithalat yapan ilk 5 girişimin ticaret sektöründeki payı yüzde 13,0 oldu.

GİRİŞİMLERİN YÜZDE 50,5'İ TEK ÜLKEDEN İTHALAT YAPTI

Girişimlerin yüzde 44,2'si tek ülkeye ihracat yaparken, yüzde 16,5'i iki ülkeye ihracat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeye ihracat yapan girişimlerin oranı yüzde 4,5 iken, bu girişimlerin ihracattaki payı yüzde 60,2 oldu.

Girişimlerin yüzde 50,5'i, tek ülkeden ithalat yaparken, yüzde 15,8'i iki ülkeden ithalat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeden ithalat yapan girişimlerin oranı yüzde 2,3 iken, bu girişimlerin ithalattaki payı yüzde 51,8 oldu.

Kaynak: İHA