İBB'de reklam alanlarında ihale dışı kiralama iddiası

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve bağlı şirketleri Kültür AŞ ile Medya AŞ’ye yönelik hazırlanan soruşturma dosyasındaki tevdi raporu, ciddi usulsüzlük iddialarını gün yüzüne çıkardı. Rapora göre, Ekim 2019 öncesinde bir reklam şirketine tahsis edilen Beşiktaş’taki bazı reklam alanları, daha sonra İstanbul Reklam İlan ve Tanıtım Yönetmeliği gerekçe gösterilerek kullanım dışı bırakıldı. Tahsisin iptal edilmesinin ardından şirketin şikayette bulunduğu, reklam panolarının zabıta tarafından sökülerek kaldırıldığı ifade edildi.

Şikayetçi şirket, daha önce kendilerine tahsis edilen reklam alanlarının sonradan başka şirketlere “işgal bedeli” karşılığında verildiğini ve bu yöntemle yasa dışı kazanç sağlandığını iddia etti. Raporda, reklam alanlarının Kültür AŞ ve Medya AŞ aracılığıyla pazarlama sözleşmeleriyle ihalesiz şekilde başka şirketlere kullandırıldığı, bunun İstanbul genelinde sistematik hale geldiği belirtildi.

Rapora göre, bu yöntemle yalnızca 16 Ekim 2024 itibarıyla 4 milyar 91 milyon 691 bin 748 lira kamu zararı oluştu. Söz konusu sözleşmelerin sonuna kadar bu rakamın 6 milyar 284 milyon 212 bin 656 liraya ulaşacağı öngörüldü. İzinsiz reklam uygulamalarının özel taşınmazlara kadar uzandığı, yasa dışı işgal bedelleri tahsil edilerek uygulamaların fiilen yasallaştırıldığı kaydedildi.

Ayrıca bazı özel şirketlerin reklam alanlarını izinsiz kullandığı, buna rağmen cezai yaptırımların uygulanmadığı, bazı firmalara ise yasa dışı ödeme yapılarak bu meblağların muvazaalı işlemlerle başka şirketlere aktarıldığı tespit edildi. Reklam ihalelerinde bedellerin gerçeği yansıtmadığı ve bu durumun da kamu zararını artırdığı müfettiş raporlarıyla belgelenmiş durumda.

Raporda dikkat çeken bir diğer bulgu ise Mecidiyeköy ile Gayrettepe arasında yer alan 88 reklam panosunun da dahil olduğu 44 lokasyondaki toplam 5 bin 610 metrekarelik alanın Kültür AŞ’ye ihale yoluyla verilmesi. Ancak aynı dönemde 41 şirkete, gerçekte alınmayan hizmetler karşılığı "konsept belirleme, uygulama ve kaldırma" gibi gerekçelerle muvazaalı alt yüklenici sözleşmeleri imzalatıldığı ve bu kapsamda toplamda 23 milyon 946 bin 25 lira tahsil edildiği belirtildi. Bu rakamın 9 milyon 278 bin 163 liralık kısmı, alınmayan hizmet karşılığı başka bir medya şirketine aktarıldı.

İBB ve bağlı şirketlerin göz yumduğu iddia edilen izinsiz reklam uygulamalarının 10 yıl boyunca İBB’ye 600 milyon lira, Kültür AŞ’ye ise 580 milyon lira kamu zararına yol açtığı kaydedildi. Alt kiracılar ve fiili işletmecilere sağlanan haksız menfaatin ise 589 milyon 498 bin 560 lira olduğu, bu rakamın sözleşme sonuna kadar 1 milyar 832 milyon 395 bin 200 liraya ulaşacağı ifade edildi.

Raporun sonunda, ilgili şirketlere 132 milyon 600 bin lira ceza kesilmesi gerektiği vurgulanarak, toplamda 1 milyar 964 milyon 995 bin 200 lira + KDV tutarında haksız menfaat sağlandığı ve bu durumun “somut, objektif ve açık” şekilde tespit edildiği belirtildi.