İshak Paşa Sarayı Mutfağı

Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesinde bulunan İshak Paşa Sarayı, mimarisiyle büyülemeye devam ederken, sarayın dikkat çeken bölümlerinden biri olan mutfak kısmı ise hem planı hem de detaylarıyla Selçuklu ve Osmanlı mimarisinin izlerini bir araya getiriyor.

Karakösehaber internet sitemize açıklamalarda bulunan tarihçi Özgür Aslan, İshak Paşa Sarayı’ndaki mutfağın özellikle havalandırma sistemi ile dikkat çektiğini belirterek, “Orta kısımda yer alan kare boşluk, kemerler arasında stratejik bir noktada bulunuyor ve üzerine yerleştirilen havalandırma menfeziyle işlevselliği artırıyor. Bu menfez, plan ve şekil itibariyle Selçuklu kümbetlerini hatırlatan bir yapıya sahip. Sekizgen bir piramidal külah ile örtülmüş olan menfez, yalnızca estetik bir görünüm sunmakla kalmıyor, aynı zamanda mutfağın içindeki hava akışını da sağlıyor” dedi.

Özgür Aslan, havalandırma menfezinin üzerindeki dört dikdörtgen pencerenin mutfağın iç mekanına ışık sağlarken kalan dört yüzeyde bulunan küçük hücrelerin ise Osmanlı mimarisine özgü bir detay olan "kuştakası" adı verilen boşluklarla süslendiğini vurguladı. Aslan, “Bu küçük hücreler, sarayın dış görünümüne de estetik bir katkı sağlamaktadır. Sarayın mutfağı, sadece işlevsel değil aynı zamanda sanatsal bir tasarım örneği olarak da öne çıkıyor. İshak Paşa Sarayı, XIX. yüzyıl sonlarında ve XX. yüzyıl başlarında kışla olarak kullanılmıştır. Bu dönemde mutfak alanına bacasız ocakların kurulmasıyla, ocaklarda pişirilen yemeklerin yağlı buharı duvarlarda kalın bir tabaka bırakmıştır. Sarayın o dönemdeki işlev değişikliği, yapının tarihine farklı bir katman eklemiştir. Bu yağlı tabakalar, sarayın askeri amaçlarla kullanımından kalan izler olarak dikkat çekmektedir” diye konuştu.

Mutfakta, dışa bakan iki pencere arasında yer alan kazan ocağının o dönemin büyük ziyafetlerine ev sahipliği yaptığını da belirten Aslan, “Hemen yanındaki çeşme, mutfakta kullanılan su ihtiyacını karşılarken, duvara gömülü yapısı ile dönemin mimari özelliklerini taşır. Bu kazan ocağı ve çeşme, Osmanlı saray mutfaklarındaki işlevselliğin önemli parçalarını oluşturmaktadır. İshak Paşa Sarayı’nın mutfağı, mimari açıdan olduğu kadar tarihsel ve kültürel açıdan da önemli bir miras olarak varlığını sürdürmektedir. Hem Selçuklu hem de Osmanlı mimarisinden izler taşıyan bu bölüm, sarayın zengin geçmişine tanıklık eden önemli bir mekan olmayı sürdürüyor” şeklinde konuştu.