Kars'taki Peynir Müzesi'nde asırlık süt çekme makinesiyle tarihe yolculuk
Kars'ın tarihi Süvari Tabyası'nda kurulan Türkiye'nin ilk tematik Peynir Müzesi, ziyaretçilerini yalnızca lezzet dolu bir keşfe değil, geçmişe uzanan bir yolculuğa da çıkarıyor. Özellikle müzede sergilenen yaklaşık 120 yıllık kollu süt çekme makinesi, nostaljik yapısıyla dikkat çekiyor.
Gravyer, kaşar ve çeçil gibi Kars’a özgü peynirlerin üretiminde kullanılan geleneksel yöntemlerin ve yayla yaşamının anlatıldığı müze, Türkiye’de bir ilk olma özelliği taşıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı ve Anadolu Efes ortaklığında hayata geçirilen “Gelecek Turizmde” projesi kapsamında, 2020 yılında Kars, dünyanın 18. peynir rotası olarak ilan edildi.
Yayla Kültürü ve Geleneksel Üretim Canlandırılıyor
Kars Peynir Müzesi, ziyaretçilere yalnızca peynirin yapım aşamalarını değil, aynı zamanda büyükbaş hayvanların beslendiği endemik bitkilerden, ahırlara ve yaylalardaki yaşamdan geleneksel üretim araçlarına kadar birçok öğeyi bir arada sunuyor.
Müzenin en çok ilgi gören bölümlerinden biri ise, tamamen dökümden üretilmiş olan ve manuel olarak çalışan Skoda marka kollu süt çekme makinesi. Yaklaşık 100-120 yıl öncesine ait olan bu makine, geçmişin üretim teknolojisine ışık tutuyor.
“Türkiye’nin Tek Tematik Peynir Müzesi”
Kars Peynir Müzesi Müdürü Yeşim Koç, müzenin hem yerli hem de yabancı turistlerden yoğun ilgi gördüğünü belirterek, “Müzemiz 2022 yılında ziyarete açıldı. Türkiye’de tek, alan bakımından ise dünyanın en büyük peynir müzesi konumundayız. Müzemizde sadece maketler değil, döneme ait orijinal ekipmanlar da sergileniyor. Gravyer kesiminde kullanılan eski tel karıştırıcılar, rende makineleri ve asırlık süt makinesi ziyaretçilerin ilgisini çekiyor,” dedi.
Skoda’nın Bilinmeyen Yönü: Tarım Makinesi Üretimi
Sergilenen süt çekme makinesinin tarihi hakkında bilgi veren Koç, “Skoda markasını bugün otomobilleriyle tanıyoruz. Ancak Çekler, 1905’li yıllarda araç üretimine geçmeden önce tarım makineleriyle bu sektöre adım attı. O dönemde krema makineleri oldukça popülerdi. Bizim müzemizde yer alan bu makine de o döneme ait ve tamamen dökümden yapılmış, oldukça ağır bir parça. Bugün hâlâ köylerde manuel veya elektrikli versiyonları kullanılıyor,” ifadelerini kullandı.
Kars Peynir Müzesi, hem gastronomi meraklıları hem de kültürel tarih tutkunları için görülmeye değer özel bir durak olmaya devam ediyor. Asırlık ekipmanlar eşliğinde, geçmişin izlerini bugüne taşıyan bu eşsiz müze, Kars’ın peynir kültürünü yaşatmaya ve tanıtmaya kararlılıkla devam ediyor.
Bakmadan Geçme
