Makarna sektörü artan hammadde maliyetlerinden yana dertli

Makarna ihracatında Temmuz ayında rekor kırıldı. Sektör, artan hammadde maliyetlerinden ötürü bu gelişmeye sevinemedi. MÜSAD Başkanı Nihat Uysallı, "Her geçen gün daha pahalıya satın aldığımız buğdayla ürettiğimiz makarnayı, ucuza ihraç etmeye devam ediyoruz. Bu tabloyu tersine çevirmenin yolu, markalı ürün ihracatımızı artırmaktan geçiyor" dedi.

Makarna Üreticileri ve Sanayicileri Derneği (MÜSAD), Ocak-Temmuz 2019 dönemini kapsayan Sektör Raporu'nu yayınladı.

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre, Temmuz ayında makarna ihracatı hem miktar hem değer olarak rekor artış gösterdi.

Temmuz 2018'de 103 bin 851 ton olan makarna ihracatı, bu yılın aynı ayında yüzde 26 artarak 130 bin 901 tona yükseldi. İhracat geliri de 46 milyon 945 bin dolardan 62 milyon 717 bin dolara yükseldi. Her iki rakam, sektörün şu ana kadarki aylık en yüksek ihracatı gerçekleştirdiğini ortaya koydu.

Temmuz'da makarna ihracatında birim fiyat da arttı. Türkiye Temmuz 2018'de makarnanın tonunu ortalama 452 dolardan ihraç ederken, bu yılın aynı ayında rakam yüzde 6 artışla 479 dolara yükseldi.

OCAK-TEMMUZ DÖNEMİ MAKARNA İHRACATI

MÜSAD raporu, makarna ihracatında yılın ilk yedi ayında 2018'in aynı dönemine göre artış yaşandığını da ortaya koydu.

TÜİK'in verilerine göre, makarna ihracatı, Ocak-Temmuz 2019 döneminde geçen yılın aynı dönemine göre, miktar olarak yüzde 7,6'lık artışla 691 bin 76 tondan 743 bin 625 tona, değer olarak da 325 milyon 576 bin dolardan yüzde 7,4 artışla 349 milyon 714 bin dolara yükseldi.

Temmuz ayında geçen yılın aynı ayına göre birim fiyattaki artış, Ocak-Temmuz dönemindeki birim fiyatlara ise yansımadı. Türkiye geçen yılın ilk yedi ayında makarnanın tonunu 471 dolardan ihraç ederken, 2019'un Ocak-Temmuz döneminde ortalama birim fiyat yüzde 0,2 azalışla, 470 dolara düştü.

DURUM BUĞDAYI FİYATINDA YÜZDE 66'LIK ARTIŞ

Türkiye'de makarna sanayinin ihtiyacını karşılamaya yetecek miktarda durum buğdayı üretimi olmaması, bir yandan iç piyasada fiyatların yüksek seyretmesini, diğer yandan Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kapsamında gerçekleştirilen ithalatın artmasını beraberinde getiriyor.

Geçen yıl iç piyasada tonu bin 200 TL olan durum buğdayının fiyatı, yüzde 66 artışla 2 bin TL civarında seyrediyor. Aynı şekilde durum buğdayı ithalatı da Temmuz ayında hem miktar hem de değer olarak ciddi artış gösterdi. Temmuz 2018'de 33 bin 716 ton durum buğdayı ithalatına 8 milyon 504 bin dolar ödenirken, bu yılın aynı ayında 47 bin 422 tonluk ithalat karşılığında ödenen tutar 13 milyon 57 bin dolara ulaştı. İthalat birim fiyatı da geçen yıl Temmuz ayındaki 252 dolardan yüzde 9,2 artışla 275 dolara yükseldi.

Yine TÜİK verilerine göre, durum buğdayı ithalatı Ocak-Temmuz 2019 döneminde geçen yılın aynı dönemine göre miktar bazında yüzde 46,4 artışla 340 bin 677 tondan 498 bin 636 tona; değer bazında ise yüzde 58,5 oranında artışla 87 milyon 15 bin dolardan 137 milyon 954 bin dolara çıktı. İthalatta birim fiyat ise yüzde 8,3 artışla 255 dolardan 277 dolara yükseldi.

2017 yılındaki 756 bin tonluk rekor ithalatın ardından geçen yıl 405 bin tona gerileyen ithalat miktarının, daha 2019 yılı tamamlanmadan, yedi ayda 499 bin tona ulaştığı da dikkat çekti.

UYSALLI: "İHRACAT ARTIŞINA SEVİNEMEDİK"

Verileri değerlendiren Makarna Üreticileri ve Sanayicileri Derneği (MÜSAD) Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Uysallı, makarna ihracatındaki rekor artışın yanı sıra birim fiyattaki artışın sevindirici olduğunu, ancak durum buğdayı fiyatındaki artışlar nedeniyle bu artışın sektöre gereğince yansımadığını söyledi.

Temmuz'da ihracat birim fiyatındaki yüzde 6'lık artışa karşın, iç piyasada durum buğdayının yüzde 66, ithalatta da birim fiyatın yüzde 9,2 arttığına dikkat çeken Uysallı, şunları kaydetti:

"Biz iç piyasadaki fiyatının yanı sıra ithalatı her geçen gün artan ve daha da pahalanan durum buğdayından ürettiğimiz makarnamızı, Temmuz ayındaki rakamla 479 dolara ihraç ederken, Trademap verilerine göre Afrika pazarlarındaki rakiplerimiz Mısır 1.000 dolardan, İran ise 773 dolardan makarna satıyor. Bizden çok daha az ihracatla, daha fazla gelir elde ediyorlar.

Bu durum, sürdürülebilir değil. Bunu aşmanın yolu ise fason, markasız ürün ihracatı yerine; kaliteli, markalı ürün ihracatıyla, birim fiyatımızı olması gereken seviyeye çıkarmaktan geçmektedir. Ülke ve sektör imajımıza da zarar veren "fason üretici" imajından hızla çıkmalıyız."

"MAKARNA ÜRETİMİNDE KALİTE SORUNU"

Uysallı, makarna üretiminde kaliteyi olumsuz etkileyen bir diğer sorunun da altını çizdi. Durum buğdayındaki üretim açığından dolayı pahalı ithalatla üretim yapılmak durumunda kalındığını bildiren Uysallı, "Bu durum zaman zaman makarna üretimine uygun olmayan ekmeklik buğdayın üretimde kullanılmasını da beraberinde getiriyor. Özellikle private label üretimlerle giderek büyük bir sorun haline gelen bu durum, bir yandan tağşişle tüketicinin yanıltılması diğer yandan sektörde haksız rekabet yaşanmasına yol açıyor. Sektörde faaliyet gösteren önde gelen firmaların üyesi olduğu MÜSAD olarak, hem ihracatta hem de iç tüketimde yaşanan kalite sorununun aşılması için konunun takipçisi olacağız" dedi.

Kaynak: İHA