Sepet kovan geleneği balın lezzetini koruyor
Bitlis'in Hizan ilçesinde 30 yıldır arıcılıkla uğraşan Kerem Yalçın, söğüt dallarından kendi elleriyle yaptığı sepetlerle kara kovan balı üretiyor.
Bitlis’in Hizan ilçesine bağlı Döküktaş köyünün Topluca mezrasında arıcılıkla uğraşan Kerem Yalçın, üç kuşaktır sürdürülen geleneksel üretim yöntemlerinden biri olan kara kovan balı üretimini yaşatıyor. 30 yıl önce başladığı arıcılık faaliyetinde sepet ihtiyacını dışarıdan almak yerine kendi üretmeye karar veren Yalçın, zamanla bu konuda ustalaştı.
Sonbahar aylarında dere kenarından topladığı söğüt dallarını, yapraklarından ayırarak daha esnek hale gelmeleri için kış boyunca kar altında bekleten Yalçın, ilkbaharda bu dalları evinin bahçesinde sepetlere dönüştürüyor. Ardından sepetleri saman ve çamur karışımıyla sıvayarak, hem hava geçirmesini engelliyor hem de doğal bir yalıtım sağlıyor.
Yalçın, ürettiği sepetleri ilkbaharda yaylalara bırakarak katkısız kara kovan balı üretmeye başlıyor. Her sepetin üretimi özen ve sabır istiyor. Konuyla ilgili konuşan Yalçın:
“Malzemeler hazırsa günde üç tane sepet yapabiliyorum. Ama dalları toplamak ve temizlemek zaman aldığından, her gün aynı verimle çalışmak mümkün değil,” diyor.
Kendi ihtiyacı dışında kalan sepetleri isteyen diğer arıcılara da verdiğini belirten Yalçın:
“Sepet yapımı gerçekten zor ama buna mecburuz. Eskiden bir arıcıdan satın alıyordum ama benim kovan sayım fazla olunca kendim yapmaya karar verdim. Yıllar içinde bu işi öğrendim ve şimdi oğluma da öğretiyorum,” şeklinde konuştu.
Hizan Bal Üreticileri Birliği Başkanı Seyithan Ekinci ise bölgedeki kara kovan balının kalitesine dikkat çekerek:
“Hizan sepet balıyla tanınan bir yer. Burada üretilen bal, doğal yapısı nedeniyle hem içeride hem dışarıda beğeni kazanıyor. Hatta İngiltere’de düzenlenen bir yarışmada kara kovan balımız birincilik ödülü aldı,” dedi.
Ekinci, sepet kovanların doğal malzemelerden üretildiğini, kimyasal barındırmadığını ve balın kalitesine doğrudan etki ettiğini vurguladı:
“Fenni kovanlar boyandığı ya da verniklendiği için kimyasal içerebiliyor. Oysa sepet kovanlar nem dengesini sağlayarak balın hem aromasını hem de dayanıklılığını artırıyor,” dedi.
İlçede yaklaşık 600 bal üreticisinin bulunduğunu, bu yıl 167 bin kovanın desteklendiğini aktaran Ekinci, bu kovanların yüzde 70’inin kara kovan, kalanının ise fenni kovan olduğunu belirtti. Elde edilen verim konusunda da bilgi veren Ekinci:
“Fenni kovanlardan 14 ila 18 kilogram arası bal alırken, kara kovandan ortalama 3 kilogram ürün elde ediyoruz,” ifadelerini kullandı.
Bakmadan Geçme
