Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD), AVM'lerin kapalı kaldıkları süre boyunca kiracılarından kira bedeli almamaları yönündeki tavsiye kararımızı da tekrar ederek işletme giderlerinin kiracı/perakendecilerden mevcut mevzuat ve sözleşme hükümlerine uygun olarak alınmaya devam edilmesi yönünde tavsiye kararı aldığını duyurdu.
Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği tarafından yapılan yazılı açıklamada şu ifadelere yer verildi: "Kamuoyunun da yakından takip ettiği üzere, tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 pandemisinin etkilerini azaltmaya ve sonlandırmaya yönelik bilimsel çalışmalar hızla devam etmektedir. Bu çalışmalar devam ederken, kamu sağlığı öncelikli konu olmakla birlikte, sosyal ve ticari hayatın da sürdürülebilirliği kamu menfaati için gereklidir.
Bu kapsamda AYD olarak, sürecin başından itibaren aldığımız tavsiye kararları ile kamunun sağlığı yanında sektörün tüm bileşenlerini de korumayı ana amaç haline getirmiş bulunmaktayız. Nitekim 17 Mart 2020 tarihi ve devam eden birkaç gün içinde perakendecilerin toplu şekilde uygulamaya koydukları mağaza kapatma kararından sonra oluşan fiili durumu, halk ve çalışan sağlığını da dikkate alan AVM'lerin büyük bir kısmı AYD'nin 19.03.2020 tarihli tavsiye kararını da değerlendirerek, alışveriş merkezlerini geçici süreliğine kapatma kararı almıştır.
AYD olarak bu süreçteki ilkemiz, sadece AYD üyelerinin veya ülkemizdeki AVM yatırımcılarının korunması değil; bilakis sektörün ana aktörleri olan AVM yatırımcıları ve kiracılar kadar, bu aktörlerle doğrudan ve dolaylı bağlantı içerisinde olan tüm sektörlerin (taşeronlar gibi) de ayakta kalmaya devam etmesine katkı sağlamaktır. Böylelikle Sayın Cumhurbaşkanımızın tüm demeçlerinde altını çizerek vurguladığı "istihdamın korunması" ve bu zorlu süreçten dayanışma ile dimdik çıkılması mümkün olacaktır. Bu nedenle, öncelikle bu süreçte geçici olarak kapama kararı alan AVM'lerin kapalı kaldıkları süre boyunca kiracılarından kira bedeli almamaları yönündeki tavsiye kararımızı da tekrar ediyoruz.
Gelinen aşamada işletme giderleri ile ilgili oluşan tereddütleri gidermek amacıyla yeni bir tavsiye kararı alınması ihtiyacı doğmuş ve nihayetinde;
Market ve eczane gibi temel ihtiyaçların karşılandığı mağazaların açık olması nedeniyle AVM'lere giriş çıkışın hala devam etmesi,
AVM yatırımcıları, kiracı/perakendeci ve ayrıca AVM'nin işletilmesinde hizmet veren tüm taraflar bakımından istihdama sağlanan katkının kesintisiz/eksiksiz devamını sağlama amacının korunması,
Açık kalmaya devam eden AVM'ler kadar belirli sebeplerle geçici süreliğine kapalı durumda olan AVM'lerin de kiracılarının faaliyetlerini her an sürdürmeye devam edecekleri ve ziyaretçilerini de her an aynı memnuniyetle AVM'lerde ağırlamaya devam edeceği anlayışıyla, gerekli işletmesel operasyonlarını sürdürmesi,
Kiracıların ürünlerinin/mallarının AVM'lerin açık olduğu zamandan farksız olarak korunması, kiralananın zarar görmemesi için alınması gerekli güvenlik önemlerinden AVM'nin temizliği, havalandırılması veya teknik alt yapısının çalışır durumda bulundurulmasına kadar gerekli hizmetlerin de alınmaya devam etmesi gibi sebeplerle işletme giderlerinin kiracı/perakendecilerden mevcut mevzuat ve sözleşme hükümlerine uygun olarak alınmaya devam edilmesi yönünde tavsiye kararı alınmıştır. AVM yatırımcıları bakımından bir gelir olmayan bu giderlerin istihdama olumsuz etki oluşturmayacak şekilde azalan maliyetlerle gerçekleştirilmesi konusunda son derece hassas davranılmaktadır.
213 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin Hazine ve Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden 24/03/2020 tarihinde Hazine ve Maliye Bakanlığınca yayınlanan 518 Sıra Nolu VUK Genel Tebliği ile AVM ve perakende sektörü bakımından mücbir sebebin gerçekleştiğine dair düzenlemeler yayımlanmıştır. Mücbir sebebin ise AVM'ler ve onların bileşenleri, perakendeciler, çalışanlar, kamu ve bankalar itibariyle belli hak ve yükümlülükler doğurduğu da unutulmamalıdır. Bu süreçte kendi iradesiyle kapatma kararı veren AVM yatırımcıları varlık nedeni olan kira gelirinden, kapalı kaldığı süre boyunca fedakârlık etmektedirler. Yüzyılın felaketi olan bu beladan kurtulabilmek için AVM maliki ve yatırımcısı dışındaki diğer tüm paydaşlarımızdan da aynı anlayışı bekliyoruz. Özellikle perakendeci ve AVM'lerde istihdam kaybının oluşmaması için azami gayretin gösterilmesini tavsiye ederiz. Gün birlik ve beraberlik günüdür; herkesin elini taşın altına koyma zamanıdır. Bizler AVM yatırımcıları olarak birlik, beraberlik, halkın sağlığı ve bekası için elimizi taşın altına koyduk; aynı yaklaşımı da herkesten bekliyoruz.
Kendi kararıyla kapatma kararı alan AVM'ler kapalı kalınan dönemde kira gelirinden fedakârlık etmekle birlikte istihdam kaybını önlemek adına ve yukarıda ifade ettiğimiz gereklilikler nedeniyle işletme giderini kiracılardan almak zorundadırlar. Bu nedenle, perakendecilerimizden de işletme giderleri ve istihdamın azaltılmaması konusunda azami ihtimam gösterilmesini bekliyoruz.
Kamu tarafında ise SGK, muhtasar ve KDV gibi vergilerin ötelenmesi gerçekleştirilmiştir. Bu nedenle başta Sn. Cumhurbaşkanımıza ve tüm kamu görevlilerine teşekkür ederiz. Ayrıca Bankalardan da aynı yaklaşım ve desteği beklediğimizi eklemek isteriz. AVM'lerde yürütülen faaliyetler ekonomimizin önemli bir bölümünü teşkil ettiğinden AVMlerin üzerindeki finansal yüklerin hafifletilmesi de büyük önem arz etmektedir. Onların yok olmaması âtıl duruma düşmemesi için bankalarımızın da bu süreç boyunca ödemelerimizi faizsiz olarak kredi taksitlerinin bittiği süre sonuna ötelenmesini talep ediyoruz.
Tüm bu açıklamalarımız ışığında AYD olarak, istihdama katkıyı sürdürmeye devam edeceğimizi paylaşır; eskiden olduğu gibi bundan sonraki süreçte de tüm tarafların bu katkıyı sağlayacağına ve dayanışmanın güzel bir örneğini sergileyeceğine olan güvenimizin tam olduğunu belirtiriz. Bu süreçte ülkemizde halk sağlığını korumak için canla başla görev yapan sağlık çalışanları başta olmak üzere tüm kamu görevlileri ile temel ihtiyaçları vatandaşlarımıza temin etme gayretinde olan özel sektör çalışanlarına da şükranlarımızı sunarız. Bu sıkıntılı günleri en kısa sürede geride bırakmak dileğiyle".
Kaynak: İHA