Kars'ın Tarihi İncileri: Beylerbeyi ve Selçuklu Sarayları

Zengin tarihi ve kültürel mirası ile dikkat çeken Kars’ın bu mirasını yansıtan önemli yapılarının arasında bulunan Beylerbeyi Sarayı ve Selçuklu Sarayı, tarih boyunca farklı amaçlarla kullanılmasına rağmen günümüzde de bölgenin tarihi zenginliğini gözler önüne seriyor.

Karakösehaber internet sitemize açıklamalarda bulunan tarihçiler, Beylerbeyi Sarayı’nın Kars Kalesi'nin eteğinde 1579 yılında Lala Mustafa Paşa tarafından yaptırıldığını belirterek, “Tamamı düzgün kesme bazalt taşından yapılan bu iki katlı saray, Osmanlı dönemi mimarisinin güzel bir örneğidir. Sarayın batı istikametinde yer alan asıl giriş kapısı ve sağlam yapısı, ziyaretçilerin dikkatini çeker. Zemin katla birinci katı ayıran ahşap tavanın tamamen yıkılmış olması, sarayın eski ihtişamından bir kısmını kaybetmesine neden olmuştur.

Beylerbeyi Sarayı, 1878 yılına kadar Sancak Konağı olarak hizmet vermiş, ardından 1918 yılına kadar Hükümet Konağı olarak kullanılmıştır. Ancak, 1918 yılında saray terk edilmiştir. Bugün, sarayın kalıntıları, ziyaretçilere Osmanlı dönemi mimarisi ve tarihini yansıtan önemli bir yapı olarak hizmet vermektedir” dediler.

Selçuklu Sarayı’nın ise ören yerinin kuzeybatı istikametinde, sarp bir kayalık üzerine kurulmuş muhteşem bir yapı olduğunu vurgulayan tarihçiler, “Yapım tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber, muhtemelen 1064 yılında Selçukluların Ani’yi fethetmesinin ardından Ebul Menucehr Bey tarafından şehirde başlatılan imar çalışmaları sırasında inşa edilmiştir.

Orijinali iki katlı olan bu sarayın birinci katı ahşap olduğundan yıkılmış ve günümüze yalnızca zemin kat ile bodrum katı ulaşmıştır. Selçuklu Sarayı, Selçuklu dönemi mimarisinin ve mühendisliğinin bir şaheseridir. Yapının sağlamlığı ve estetik detayları, o dönemin mimari anlayışını ve sanatını yansıtır. Sarayın konumu ve yapısı, ziyaretçilere geçmişteki ihtişamını ve stratejik önemini gösterir” diye konuştular.

Beylerbeyi ve Selçuklu Saraylarının Kars’ın zengin tarihinin önemli parçaları olduğuna değinen tarihçiler, “Bu yapılar, Osmanlı ve Selçuklu dönemlerinin mimari özelliklerini ve kültürel zenginliklerini yansıtarak, bölgenin tarihi dokusunu korumaktadır. Her iki saray da, geçmişteki ihtişamlı dönemlerin birer tanığı olarak, günümüzde tarih ve kültür meraklıları için önemli birer ziyaret noktasıdır.

Her iki sarayın da korunması ve restore edilmesi için çeşitli çalışmalar yapılmaktadır. Yerel yönetimler ve kültür kuruluşları, bu yapıların tarihi ve kültürel değerini koruma altına almak için projeler geliştirmekte ve gerekli bakım çalışmalarını sürdürmektedir. Bu çalışmalar, sarayların orijinal özelliklerini koruyarak, gelecek nesillere aktarılmasını sağlamayı hedeflemektedir. Kars’ın tarihi yapıları arasında önemli bir yere sahip olan Beylerbeyi ve Selçuklu Sarayları, zengin geçmişleri ve mimari özellikleri ile dikkat çekmektedir.

Beylerbeyi Sarayı, Osmanlı döneminin ihtişamını yansıtan bir yapı olarak, Kars Kalesi'nin eteğinde yer alırken, Selçuklu Sarayı, Ani Harabelerinin kuzeybatısındaki konumu ile Selçuklu döneminin görkemini gözler önüne sermektedir. Her iki saray da, Kars’ın tarihine ışık tutan ve bölgenin kültürel zenginliğini yansıtan önemli eserlerdir” şeklinde konuştular.