Kars’ta 11. Yüzyıldan Kalma Bir Miras: Büyük Hamam

Karakösehaber internet sitemize açıklamalarda bulunan tarihçi Özgür Aslan, Büyük Hamam’ın geleneksel Türk hamamlarının karakteristik özelliklerini gösteren bir plana sahip olduğunu belirterek, “Kuzey-güney yönüne uzanan yapı; soğukluk, ılıklık ve sıcaklıktan oluşan düzenli bir plan ile tasarlanmıştır. Sıcaklık bölümü, dört eyvanlı ve köşe halvet hücreli plan tipine sahiptir, ki bu özellikli geleneksel Türk hamam mimarisinin en belirgin belirsizliklerinden biridir.

Soğukluk bölümündeki kuzey duvarında bulunan bir kapı, sıcaklık bölümü açılmaktadır. Yapının bakımı ise, hamamın ısıtma sistemi olan külhan ve soğukluk bölümü depolama tuvaleti yer almaktadır. Bu düzen, hamam mimarisinde hem işlevsellik hem de estetik dengeyi korumayı hedeflemiştir” dedi.

Büyük Hamam'ın en dikkat çekici özelliklerinden birinin de ılıklık bölümünde yapılan kazılarda ortaya çıkan kırık taş küvet ile ilgili konular olduğuna değinen Aslan, “Bu küvet, Kadı Burhâneddîn Ânevî'nin doğumu göz önünde bulundurularak, ilk suda doğum örneğinin burada gerçekleşmiş olabileceğini ortaya koymaktadır. Bu bilgi, Ani Ören Yeri'ndeki hamamın sadece bir temizlik ve sosyal alanın ötesinde, tedavi ve doğuma süt ritüellerinin de yapıldığı bir yer olabileceğini göstermektedir” diye konuştu.

Büyük Hamamın Ani Ören Yeri'nin sadece mimari açıdan değil, aynı zamanda sosyal ve kültürel yapı açısından da önemli bir parçası olduğunu vurgulayan Aslan, “Selçuklu dönemi mimarisini ve hamam kültürünü değiştiren bu yapı, hem kazılarda ortaya çıkan hem de mimari özellikleriyle Anadolu'nun tarihi mirasını koruma kaydıyla önemli bir eserdir. Kars'ın bu tarihi hazinesi, bir hamamın ötesinde dönemsel yaşam biçimi hakkında da değerli bilgiler sunmaktadır” şeklinde konuştu.