Kulak kiri, kulak kanallarının işleyişinin olağan bir parçası olup, duş kulak kanalındaki bezler tarafından üretilen, balmumu kıvamındaki salgıdır. Hemen hemen herkesin kulağında meydana gelen kulak kiri, ıslak veya kuru bir şekilde ortaya çıkar. Dış kulak kanalındaki bezlerde üretilen kulak kirleri, kulak travması, kulaktaki yaralar ve bazen de yoğun kulak kılları sebebiyle meydana gelir. Kulak kirini temizlemek için ise kulak çubuğu kullanmak yerine kulak damlaları kullanabilir veya uzman bir doktor tarafından kulağınızı temizletebilirsiniz.
Kulak kiri (buşon, serümen), dış kulak bezlerinde üretilen, yeşil, gri, siyah veya sarımsı renkte mumsu bir madde olan, genel olarak kulağı mikroplara karşı koruma görevi üstlenen bir savunma mekanizmasıdır.
Kulak kanalındaki bezler, kulakları mikroplardan korumak için kulak kiri üretir. Hemen herkesin kulağında ortaya çıkan kulak kiri, özünde normal bir durum olarak görülür ancak şiddetine bağlı şekilde kişide kulak tıkanıklığı gibi bazı komplikasyonlar göstererek rahatsız edici boyuta ulaşabilir.
Kulağa giren kir, toz, kulak travması, yaralar ve kulaktaki kıllar kulak kirine neden olan faktörler arasında yer alır. Kir ve tozla fazla temasta bulunmak zorunda kalınan mesleklerde çalınan kişilerde kulak kiri daha sık görülür. Bahsi geçen bu faktörler, kulak ağrısı, kulak tıkanıklığı, kulak çınlaması ve kaşıntı belirtilere yol açar.
Kulak kiri, genellikle kişilerde olumsuz bir algı yarattığı için temizlenme ihtiyacı doğurur. Kulak kiri temizliği için başvurulan ilk yöntem kulak çubuklarıdır ancak bu yanlış bir yöntemdir. Kulak çubukları kulağa daha çok zarar vererek kulaktaki kirlerin kulağın içine girmesine neden olarak kulakta enfeksiyon meydana getirebilir. Kulak kiri için en sağlıklı tedavi yöntemleri kulak damlaları ve uzman doktor eşliğinde kulak temizliğidir. Kulak kiri tedavi edilmediği takdirde şiddetli kulak tıkanması ve enfeksiyona neden olabilir.
Kulak Kiri Neden Olur?
Kulak kirinin nedeni, kulak dış kanalındaki bezlerin kulakları mikroplardan korumak için serumen adı verilen balmumu kıvamında bir salgı üretmesidir. Kulak kanallarının dar ve fazla kıllı olması kulakta oluşan kir miktarını artırabilir. Özellikle kir ve toz, kulaktaki serumen salgısına yapışarak kurur. Bu kuruma süreci sonrası kulak kiri dış kulaktan kulak kepçesine geçer. Toz ve kire aşırı maruz kalan kişilerin kulaklarında kulak kirine daha sık rastlanır.
Kulak kirine neden olan faktörler şu şekildedir:
Kulağa giren kir ve tozlar
Kulak travması
Kulaktaki yaralar
Kulak kıllarının fazlalığı
Dış kulak yolundaki darlık
Tıkaç ve kulaklık gibi ürünlerin sık kullanımı
Kulak temizliğinin kulak çubuğuyla yapılması
Kulak Kiri Belirtileri Nelerdir?
Kulak kirine bağlı olarak bazı belirtilerin ortaya çıktığı görülür. Kulak kiri belirtilerinin başında kulak ağrısı, kulak çınlaması, kulakta kaşıntı, kulak tıkanıklığı ve tıkanıklığa bağlı işitme kaybı ve baş dönmesi gelir. Bu belirtilere zaman zaman öksürük de eşlik edebilir.
Kulak kirinin ortaya çıkardığı belirtiler şöyledir:
Kulak ağrısı
Kulak tıkanıklığı
Tıkanıklığa bağlı işitme kaybı
Kulak çınlaması
Kulakta kaşıntı
Kulakta dolgunluk hissi
Kulaktan gelen kötü koku
Kulakta renkli akıntı görülmesi
Baş dönmesi
Öksürük
Kulak kiri ve kulak kirinin ortaya çıkardığı belirtiler tek kulakta meydana gelebileceği gibi iki kulakta birden de görülebilir. Kişinin günlük hayatını olumsuz etkileyebilecek ağrı ve işitme kaybı gibi belirtiler yaşadığınızda kulak burun boğaz doktorundan randevu almayı ihmal etmeyin.
Kulak Kiri Nasıl Temizlenir?
Kulak kirinin temizlenmesi için pamuğu ıslatıp kulak kanalının girişinin temizlenmesi yeterlidir, vücut dışarı çıkması gereken kirin belli bir bölümünü akıtır. Daha derinde kalan kulak kirini temizleyebilmek için kulak damlaları da etkili olacaktır. Gliserin damlatmak da kulak kirine karşı etkilidir. Bunlarla birlikte işitmeyi güçleştiren, normalin üstünde bir kulak kiri KBB doktoru tarafından lavaj, aspirasyon ve küret aletiyle kullanılarak da temizlenebilir.
Kulak kiri için hem evde hem de tıbbi şekilde uygulanabilen yöntemler aşağıdaki gibidir:
Islak pamukla kulak kanalının girişini temizlemek
Reçeteli kulak damlaları ya da gliserin damlatmak
Uzman doktor eşliğinde lavajla kulağın yıkanması
Vakumlama işlemi olan aspirayonla buşonu çıkarmak
Küret aletiyle özel solüsyon kullanılarak kulağı temizlemek
Özellikle kulak çubukları kiri daha derine itebileceği için kulak çubuğunu sadece kulağın iç kanalının girişini temizlemek için kullanmaya mutlaka dikkat edilmeli, kulak değinin içine, derinlere doğru ittirmek suretiyle kullanılmamalıdır.
Islak pamukla kulak kanalının girişini temizlemek
Pamuğu biraz ıslatıp kulak kanalının girişine sokarsanız kuruyan kulak kirinin nemlenmesini sağlayıp kulaktan dışarı çıkarabilirsiniz. Bu yöntem evde uygulanabilecek kulak kiri temizleme yöntemlerindendir.
Reçeteli kulak damlaları kullanmak
Doktorun reçete ettiği kulak damlalarını temiz ederek kulak kirinin olduğu kulağa dozunda uygulayarak kulak kirini temizlemek mümkündür.
Gliserin veya birkaç damla bebek yağı kullanmak
Özellikle kulak kiri tıkanıklığı için gliserin veya birkaç damla bebek yağını kulağa damlatarak kulak kirinin önüne geçebilirsiniz.
Uzman doktor eşliğinde lavajla kulağın yıkanması
Kulağa özel solüsyon damlatılmasının ardından baş yana doğru yatırılır ve kulaktaki kir dışarı çıkana kadar solüsyon kulağa püskürtülür.
Vakumlama işlemi olan aspirasyonla buşonu çıkarmak
Aspirator adlı cihazla gerçekleşen aspirasyon işleminde kulaktaki kir dışarı çıkarılır.
Küret aletiyle kulağı temizlemek
Küret aletiyle kulağın içine girilerek kulaktaki kir dışarı çıkarılır ve temizlenir. Diğer işlemlerde olduğu için küret işleminde de doktor özel bir solüsyon kullanır.
Kulak Kiri Hakkında Sık Sorulan Sorular
Kulak kiri ne işe yarar?
Kulak kirinin kulağı mikroplara karşı korumakla görevli olduğu bilinir. Ölü deri hücrelerini kulaklardan uzaklaştırır, kir-tozu hapseder ve kulakların kurumasını önler.
Kulak kiri temizlenmezse ne olur?
Herkesin kulağında kir oluşumu görülür. Kulak ağrısı, işitme kaybı gibi şiddetli belirtiler görülmediği takdirde kulak temizliği yapılmamasının bir sakıncası yoktur.
Kulak kiri kendiliğinden geçer mi?
Kulak kiri kişiyi zor duruma düşürmediği takdirde zamanla kendini dışarı doğru atacaktır.