Kültür harcamaları 2020 yılında 2019 yılına göre yüzde 5,9 artarak 60 milyar 346 milyon 102 bin TL oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2020 yılı Kültür Ekonomisi ve Kültürel İstihdam İstatistikleri'ni açıkladı. Kültür harcamaları 2020 yılında 2019 yılına göre yüzde 5,9 artarak 60 milyar 346 milyon 102 bin TL oldu.
KÜLTÜR HARCAMALARININ GAYRİSAFİ YURTİÇİ HASILAYA ORANI YÜZDE 1,2 OLDU
Kültür harcamalarının, gayrisafi yurtiçi hasılaya oranı 2020 yılında yüzde 1,2 olarak gerçekleşti.
GENEL DEVLET KÜLTÜR HARCAMALARININ PAYI YÜZDE 55,2 OLDU
Toplam kültür harcamaları içinde genel devlet harcamalarının payı yüzde 55,2, özel harcamaların payı ise yüzde 44,8 oldu. Genel devlet harcamaları içindeki kültür harcamaları 2020 yılında 2019 yılına göre yüzde 2,2 azalarak 33 milyar 334 milyon 483 bin TL oldu.
GENEL DEVLET KÜLTÜR HARCAMALARININ YÜZDE 78,1'İ MERKEZİ DEVLET BÜTÇESİNDEN HARCANDI
Harcamaların yüzde 78,1'i merkezi devlet bütçesinden, yüzde 21,9'u ise mahalli idareler bütçesinden gerçekleştirildi.
HANEHALKI KÜLTÜR HARCAMASININ YÜZDE 20,2'Sİ TELEVİZYON VE EKİPMANI ALIMINA YAPILDI
Hanehalklarının 2020 yılında gerçekleştirdiği toplam kültür harcamasının dağılımına bakıldığında; televizyon ve ekipmanı masraflarının yüzde 20,2, veri işlem ekipmanlarının yüzde 15,3, kablolu/özel TV yayın hizmetlerine ödenen ücretlerin yüzde 13,6, kırtasiye ve çizim malzemelerinin yüzde 13,2 ve kitapların yüzde 13,1 paya sahip olduğu görüldü.
KÜLTÜREL SEKTÖRLERDEKİ GİRİŞİMLERİN CİROSU YÜZDE 6,8 ARTTI
Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren girişimlerin cirosu 2020 yılında 2019 yılına göre yüzde 6,8 artarak 89 milyar 938 milyon 70 bin TL olurken, bu sektörlerdeki çalışan sayısı aynı dönemde yüzde 1,9 oranında düşerek 251 bin 232 oldu. Kültürel sektörler arasında girişim sayısının en fazla olduğu faaliyet yüzde 16,9 ile belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda gazeteler ve kırtasiye ürünlerinin perakende ticareti oldu.
KÜLTÜREL SEKTÖRLERİN FAKTÖR MALİYETİYLE KATMA DEĞERİ YÜZDE 7,2 ARTTI
Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren girişimlerin faktör maliyetiyle katma değeri 2020 yılında 2019 yılına göre yüzde 7,2 artarak 16 milyar 941 milyon 978 bin TL olarak gerçekleşti. Katma değerin yüzde 23,5'i kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması, yüzde 12,4'ü sinema filmi, video ve televizyon programları yapımcılığı, ses kaydı ve müzik yayımlama faaliyetleri ve yüzde 11,7'si mücevher ve benzeri eşyaların imalatı alanında faaliyet gösteren girişimler tarafından üretildi.
KÜLTÜREL MAL İHRACATI 41 MİLYAR 328 MİLYON 949 BİN TL OLDU
Kültürel mal ihracatı 2020 yılında 2019 yılına göre yüzde 4,0 azaldı. Ana mal ihracatı yüzde 4,3 azalırken, ikincil mal ihracatı yüzde 4,6 arttı.
Kültürel mal ihracatının toplam mal ihracatı içindeki payı ise 2020 yılında yüzde 3,4 oldu. Kültürel alanlara göre bakıldığında, en çok paya sahip olan el sanatlarının ihracat toplamı 2020 yılında 30 milyar 540 milyon 548 bin TL olarak gerçekleşti. El sanatlarının toplam kültürel mal ihracatı içindeki payı yüzde 73,9 oldu.
KÜLTÜREL MAL İTHALATI 29 MİLYAR 136 MİLYON 227 BİN TL OLDU
Kültürel mal ithalatı, 2020 yılında 2019 yılına göre yüzde 0,9 azaldı. Ana mal ithalatı yüzde 25,8 azalırken, ikincil mal ithalatı yüzde 21,2 arttı. Kültürel mal ithalatının toplam mal ithalatı içindeki payı ise 2020 yılında yüzde 1,9 oldu. Kültürel alanlara göre bakıldığında, görsel ve işitsel medyanın ithalat toplamı 2020 yılında 14 milyar 733 milyon 658 bin TL olarak gerçekleşti. Görsel ve işitsel medyanın toplam kültürel mal ithalatı içindeki payı ise yüzde 50,6 oldu.
KÜLTÜREL İSTİHDAM YÜZDE 6,2 AZALDI
Ülkemizde 2020 yılında kültürel istihdam bir önceki yıla göre yüzde 6,2 azalarak 592 bin kişi oldu. Kültürel istihdamın yüzde 50,7'sini kadınlar, yüzde 49,3'ünü ise erkekler oluşturdu.
KÜLTÜREL İSTİHDAMDA OLANLARIN YÜZDE 64,5'İ 30-54 YAŞ GRUBUNDA YER ALDI
Yaş gruplarına göre bakıldığında, kültürel istihdamda olanların yüzde 64,5'i 30-54 yaş grubunda, yüzde 26,2'si 15-29 yaş grubunda, yüzde 9,3'ü ise 55 ve daha yukarı yaş grubunda yer aldı.
KÜLTÜREL İSTİHDAMDA OLANLARIN YÜZDE 38,7'SİNİ YÜKSEKÖĞRETİM MEZUNLARI OLUŞTURDU
Kültürel istihdamda olanların yüzde 38,7'sini yükseköğretim mezunları, yüzde 37,5'ini lise altı eğitimliler, yüzde 23,6'sını ise lise ve dengi meslek okulu mezunu olanlar oluşturdu. Bir önceki yıla göre kültürel istihdamda olan; lise altı eğitimlilerin sayısı yüzde 15,3 azalarak 222 bin kişi, lise ve dengi meslek okulu mezunlarının sayısı aynı kalarak 140 bin kişi ve yükseköğretim mezunlarının sayısı yüzde 0,4 artarak 229 bin kişi oldu.
KÜLTÜREL İSTİHDAMIN YÜZDE 57,8'İ ÜCRETLİ, MAAŞLI VEYA YEVMİYELİ OLARAK ÇALIŞTI
Kültürel istihdamda olanların, yüzde 57,8'i ücretli, maaşlı veya yevmiyeli çalışırken, yüzde 42,2'si işveren, kendi hesabına veya ücretsiz aile işçisi olarak çalıştı. Kültürel istihdamda olanların yüzde 72,5'i tam zamanlı çalışırken, yüzde 27,5'i yarı zamanlı çalıştı. Kültürel istihdamda yer alan kişilerin haftalık ortalama normal çalışma süresi 37,5 saat oldu.
EL SANATLARI ÇALIŞANLARININ PAYI YÜZDE 41,2 OLDU
Kültürel istihdamın yüzde 89,4'ünü kültürel meslek alanlarında, yüzde 10,6'sını ise diğer meslek alanlarında çalışanlar oluşturdu. Kültürel mesleki alanlarına bakıldığında kültürel istihdamda olanların yüzde 41,2'sini el sanatları çalışanları, yüzde 18,9'unu mimar, planlamacı ve tasarımcılar, yüzde 7,4'ünü sanat ve kültür ile ilgili yardımcı profesyonel meslek mensupları, yüzde 7,4'ünü ise yazarlar, gazeteciler ve dilbilimciler oluşturdu.
MİMARLIK VE UZMANLAŞMIŞ TASARIM FAALİYETLERİNİN PAYI YÜZDE 11,7 OLDU
Kültürel istihdamın yüzde 29,6'sını kültürel faaliyet alanlarında, yüzde 70,4'ünü ise diğer faaliyet alanlarında çalışanlar oluşturdu. Kültürel faaliyet alanlarına göre; mimarlık ve uzmanlaşmış tasarım faaliyetlerinde çalışanların toplam kültürel istihdam içindeki payı yüzde 11,7, üretici sanatlar, gösteri sanatları ve eğlence faaliyetlerinde çalışanların payı yüzde 4,9, programcılık, yayıncılık ve haber ajanslarının faaliyetlerinde çalışanların payı ise yüzde 3,9 oldu.
Kaynak: İHA