Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Raciye Meral ve doktora öğrencisi Aslıhan Alav tarafından geliştirilen kapsüllenmiş maya teknolojisi, probiyotiklerin ekmek gibi temel gıdalarda hem canlı kalmasını hem de insan sağlığına fayda sağlamasını mümkün kılıyor.
Nanoteknolojiden faydalanılarak geliştirilen bu proje, probiyotik mikroorganizmaların pişirme işlemleri sırasında etkisini kaybetmesini engelliyor. Ayrıca, bu organizmaların sindirim sistemine kadar canlılığını koruduğu tespit edildi. Van YYÜ İnovan Girişimcilik Merkezi tarafından desteklenen çalışmada elde edilen veriler, bu teknolojinin kolon kanseri riskini azaltma ve bağırsak faaliyetlerini düzenleme gibi sağlık açısından önemli faydalar sağlayabileceğini ortaya koydu.
Doç. Dr. Raciye Meral, probiyotiklerin oksijen ve sıcaklık gibi faktörlerden olumsuz etkilendiğini belirterek, bu duruma çözüm olarak nanolif teknolojisini kullandıklarını ifade etti:
"Probiyotikleri ekmek gibi temel gıdalara entegre ederek hem besleyiciliğini artırmayı hem de fonksiyonel bir gıda olarak tüketiciye sunmayı hedefledik. Laboratuvar testlerinde, bu probiyotiklerin pişirme sonrası canlı kaldığını ve sindirim sisteminde de etkili olduğunu gösterdik. Bu çalışma, dünyada bir ilk olma özelliği taşıyor."
Projenin bir diğer önemli katkısı ise ekşi maya fermantasyon sürecinin 10 günden 1 güne indirilmesi oldu. Doktora öğrencisi Aslıhan Alav, bu teknolojiyle ilgili şu bilgileri paylaştı:
"Pişirme sonrasında probiyotiklerin canlılıklarını tespit ettik ve sindirim sisteminde yaklaşık 9 bin koloniye ulaştık. Bu sonuçlar, probiyotiklerin gıdalarda etkisini kaybetmeden bağırsaklara ulaşabildiğini kanıtladı."
Patent Başvurusu Yapıldı
Projenin ticarileşmesi ve geniş bir kullanıcı kitlesine ulaşması için patent başvurusu yapıldığı belirtildi. İnovan Girişimcilik Merkezi Müdürü Dr. Öğretim Üyesi Erol Kına, merkezin Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (DAKA) iş birliğiyle üniversite projelerine destek verdiğini vurguladı:
"Nanobiyotikler projesi gibi yenilikçi çalışmaların fikir aşamasında kalmaması için mentörlük ve danışmanlık sağlıyoruz. Bu projenin, bölgemiz ve ülkemiz için önemli bir inovasyon olacağına inanıyoruz."
Van’da geliştirilen bu yenilik, hem bölgenin bilimsel üretkenliğini artırıyor hem de gıda teknolojisinde çığır açıcı bir çözüm sunuyor. Kapsüllenmiş maya teknolojisi, Türkiye’nin inovasyon alanındaki gücünü global arenada temsil edebilecek potansiyele sahip.