Van ilinin tarihinin zenginliklerinden biri olan Aşağı ve Yukarı Anzaf Kaleleri, Urartu medeniyetinin en dikkat çekici yapılarından ikisidir. Bu kaleler, hem oluşturulan konumları hem de mimari özellikleriyle geçmişin izlerini içerecektir.
Karakösehaber internet sitemize açıklamalarda bulunan tarihçiler, Aşağı Anzaf Kalesi’nin Urartu Kralı İşpuini (M.Ö. 850-810) döneminde, bölgesel ticari ve askeri yollar bulmak amacıyla inşa edildiğini belirterek, “Kale, dikdörtgen planlı olup, çevresi kyklopik kullanımı inşa edilmiş surlarla çevrilidir. İri taş bloklarıyla yapılan bu duvarlar, kalenin savunma gücünü artırmaktadır. Güney kesimi, yol tasarımı sırasında ayrılmış ve giriş yönleri bu kesimden sağlanmaktadır. İçerisinde önemli bir mimari kalıntı bulunmamakla birlikte, kalenin tarihi ve oluşturulma önemi büyük ölçüde korunabilir” dediler.
Aşağı Anzaf Kalesi'nin 600-700 metre üst tarafından bulunan Yukarı Anzaf Kalesi’nin yüksek bir tepelik üzerine kurulduğunu vurgulayan tarihçiler, “Urartu Kralı Menua (M.Ö. 810-786) döneminde inşa edilmiştir. Kale, iri kalker bloklarıyla oluşmuş surlarla çevrili olup, iki ana girişe sahiptir. Güneydeki giriş, batı köşeye kaydırılarak kulelerle desteklenir ve buradaki tapınak ile saraya geçiş sağlanır. Kuzeydeki diğer giriş ise atölyede ve depolarda açılmaktadır. Kale içindeki tapınak, Urartu'nun baş tanrısı Haldi adına yapılmış olup, bu durum kalenin dini miktarının da ortaya çıktığını göstermektedir. Kalenin yaklaşık 150 metre uzunluğunda, Urartu sivil yerleşiminin izlerini taşıyan aşağı şehrin temel kalıntıları yer almaktadır. Yaklaşık 3 kilometrekarelik bir alan kaplayan bu şehir, Urartu'nun sosyal ve kültürel yaşama ışık tutan önemli bir yerleşim alanıdır” ifadelerini kullandılar.
1991 yılından bu yana Prof. Dr. Oktay Belli tarafından yürütülen kazı çalışmalarının Anzaf Kaleleri'nin her döneminde önemli bulgular ortaya çıkardığını belirten tarihçiler, “Hem Aşağı hem de Yukarı Kaleler üzerinde yapılan bu çalışmalar, Urartu medeniyetine dair yeni bilgilerin gün yüzüne çıkmasını sağlar. Anzaf Kaleleri, Van'ın tarihi dokusunun önemli bir parçası olarak, yönetilen Urartu medeniyetinin görkemini hissettiren bir atmosfer sunmaktadır. Bu iki kale, sadece birer askeri yapının ötesinde, Urartu'nun kültürel ve dini hayatlarını birleştiren önemli tarihi eserlerdir” şeklinde konuştu.