Kış aylarının gelmesiyle birlikte kullanımı artan sobalardan sızan karbonmonoksit gazından onlarca kişi hayatını kaybediyor. Gizli katil olarak bilinen zehirlenmenin önüne geçmek için uzmanlar, soba kurulumuna dikkat çekerken, sobadaki yakıtın üzerine katı yakıtın eklenmemesi uyarısında bulunuyor.
Havalar soğudukça çevresini sardığımız ve çoğu kişinin soba üstünde yemek dahil birçok şeyi pişirdiği sobalar hayatımızdaki önemli parçalardan bir olmayı sürdürüyor. Kim yerlerde soba mecburiyetten kullanılırken, kimi yerlerde ise zevk için yanmaya devam ediyor.
Havaların soğumasıyla birlikte doğalgaz olmayan birçok evde sobalar yanmaya başladı. Sobalardan sızan karbonmonoksit gazından onlarca kişi hayatını kaybediyor. Uzmanlar özellikle kömür kullanımında ortaya çıkan karbonmonoksit gazından korunmak ve sobadan sağlıklı verim almak için kurulum aşamasına dikkat çekiyor. Konya Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı ekip amiri Kadir Ünver, "Öncelikle kuracağımız sobanın TSE standartlarına uygun standartta bir soba olması gerekli. Ardından soba kurarken dikkat etmemiz gereken şartlar var. Bu şartlardan bir tanesi ise duvara 50 santim en az mesafede olmalı. Etrafında yanıcı malzemeler bulunmamalı, en fazla iki dirsek boru ile soba kurulmalı yatayda ise 2 metrenin üzerine boru ilavesi yapılmamalı. Bağlantı yaptığımız bacanın temiz ve o da standartlara uygun olmalı daha öncesinden çatlaktır, sıva baca yolu olur ise karbonmonoksit zehirlenmelerine sebebiyet verir. Boru bağlantıları da sızdırmaz bantlarla kesinlikle kapatılmalı" dedi.
"Isı azaldıysa kova boşaltılıp temizliğinin yapılıp yeniden yakıt doldurulmalı"
Kurulum sonrası sobanın yakılması konusundaki noktalara dikkat çeken Kadir Ünver, "Soba yakarken öncelikle kovanın tamamen doldurulmaması gerekli. Üstten yakım sağlanmalı. Yapılan en büyük hatalardan bir tanesi karbonmonoksit zehirlenmelerine neden olan hatalardan bir tanesi yanan yakıtın üzerine sonradan katı yakıt ilave edilmesi, bu da karbonmonoksitin fazla açığa çıkmasına neden oluyor. Soba yakılırken eğer yakıt tükendiyse, ısı azaldıysa o zaman kova boşaltılıp temizliğinin yapılıp yeniden yakıt koymak suretiyle üstten yakılması gerekmekte. Hızlandırıcı yanıcı ve parlayıcı maddeler buharları dahi yanma özelliğine sahip maddeler özellikle yanan sobanın üzerine yanan yakıtın üzerine parlayıcı madde atılırsa ani parlamadan kaynaklı kişilerin yaralanmasına veyahut mekanda bulunan yanıcı malzemelere sirayet ederek meskenin yanmasına sebebiyet vermekte. Katı yakıtlı sobalar yakılırken kesinlikle üstten yakılma ve odunla çırayla yakılması tercih edilmelidir" şeklinde konuştu.
"Baca ve boruların temizliği 2 ayda bir yapılması gerekmekte"
Zehirlenmeye neden olan bir unsurun da, baca temizliğinin yapılmadığından kaynaklandığını vurgulayan Ünver, "Soba kurulmasıyla tamamen sıkıntı bitmiyor. Sobada yanan yakıttan arta kalan zehirli gazların ve duman tabir ettiğimiz tam yanmamış maddelerin düzgün bir şekilde atmosfere iletilmesi gerekiyor. Bu da baca vasıtasıyla olmakta. Baca temizliği normal şartlarda, baca ve boruların temizliği 2 ayda bir yapılması gerekmekte. Baca içerisinde biriken kurumlar duman akışını sağlayacak yolun tıkanmasına sebebiyet vermekte. Bunun yanında o partikülleri de ısı sonucu yanmasına ve meskenlerin de yanmasına sebebiyet vermekte. Konya Büyükşehir Belediyesi olarak kurmuş olduğumuz birimle eğitim verip, yetkilendirdiğimiz firmalar vasıtasıyla baca temizliği ve denetimlerini yürütmekteyiz. Türkiye'de baca yangını ve baca yangınından kaynaklı ikamet ve bina yangınlarında yüzde 20 gibi bir oran varken bu baca temizliği ve denetimlerimiz. Neticesinde şu an için yüzde 5.1 dilime kadar düşürmüş durumdayız. Türkiye ortalamasının bayağı bir altındayız. Vatandaşlarımız Konya Büyükşehir Belediyesi internet sitesinde yetkilendirilmiş firmalara ulaşım sağlayabilir ve ardından da ekiplerimiz bacanın düzgün temizlenip temizlenmediğini denetlemekteler" ifadelerini kullandı.
Ünver, "Vatandaşlarımız belki üşengeçlik, belki de yorgunluktan olabilir. Ama yaptığımız ufak bir hata, hayatımıza sebebiyet verebilir. Karbonmonoksit gazının bir özelliği kokusuz tatsız bir yapıya sahip olmasından dolayı vücuda alındığında baş ağrısı, baş dönmesiyle başlayarak daha sonra vücut hücrelere oksijeni taşımayı dahi engellediğinden dolayı ölümle sonuçlanabilir. Lütfen sobadaki yakıtımız azaldıysa üstten yakıt ilavesi yapmayalım. Soba kovasını bir şekilde değiştirelim" diye konuştu.
