Van Gölü'nün çekilmesiyle ortaya çıkan mikrobiyalitler ilgi odağı oldu
Van Gölü'nde mevsimsel değişiklikler, kuraklık ve buharlaşmanın etkisiyle yaşanan su seviyesi düşüşü, gölün kıyılarında binlerce yıl süren oluşumlarla meydana gelen mikrobiyalitleri gün yüzüne çıkardı.
“Su altı peribacaları” olarak da bilinen bu eşsiz yapılar, bilim insanlarından doğaseverlere, fotoğraf tutkunlarından turistlere kadar pek çok kişinin ilgisini çekiyor.
Van’ın Gevaş ilçesine bağlı Altınsaç ve Göründü mahallelerinin sahil kesimlerinde ortaya çıkan mikrobiyalitler, kano turlarıyla ziyaret ediliyor. Gölün çekilmesiyle daha görünür hale gelen bu doğal yapılar, hem bilimsel araştırmalara konu oluyor hem de fotoğraf karelerinde kendine yer buluyor.
Doğanın Binlerce Yıllık Eseri: Canlı Kayaçlar
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ataman Altuğ Atıcı, Van Gölü'nde çok sayıda mikrobiyalit bulunduğunu belirtti. Bu yapıları, siyanobakteriler ve bazı mikroalglerin kimyasal tortularla etkileşime girmesi sonucu kalsiyum karbonat çökeltmeleriyle oluşan “canlı kayaçlar” olarak tanımlayan Atıcı, özellikle gölün tatlı su çıkış noktalarında bu yapıların daha büyük boyutlara ulaştığını ifade etti.
Bilimsel Keşifler 1970’lere Dayanıyor
Mikrobiyalitlerin keşfinin rastlantı olmadığını söyleyen Atıcı, ilk araştırmaların 1974 yılında yabancı bilim insanlarının Van Gölü’nde gerçekleştirdiği çalışmalarla başladığını anlattı. 1989 yılında düzenlenen ikinci uluslararası araştırmada göl tabanı detaylı şekilde incelendi ve Bitlis’in Tatvan Körfezi ile Adilcevaz’ın güneyinde sütun benzeri devasa mikrobiyalit alanları tespit edildi.
Turizme Kazandırılabilir, Ancak Hassasiyet Şart
Son yıllarda gölde su seviyesinin düşmesiyle birlikte Van’ın Edremit, Gevaş, Erciş ilçeleri ile Bitlis’in Adilcevaz kıyılarında mikrobiyalitlerin görülme sıklığı arttı. Atıcı, bu doğal yapılarının turizme kazandırılabileceğini belirterek, “Mikrobiyalitler çok hassas yapılar. Kırılganlıkları yüksek olduğu için kesinlikle zarar verilmeden korunmaları gerekiyor. Bu eşsiz doğal oluşumlar, dalış turizmi ve doğa turlarıyla değerlendirilebilir,” dedi.
Gölün içinde 40 metreyi aşan mikrobiyalitlerin bulunduğunu, bazı alanlarda bu yapıların boylarının gelecekte 50-60 metreye kadar ulaşabileceğini belirten Atıcı, özellikle Adilcevaz çevresindeki tatlı su çıkışlarının bulunduğu bölgelerde sıralı mikrobiyalit kümelerine rastlandığını söyledi.
Doğanın milyonlarca yıl süren emeğiyle şekillenen bu yapılar, sadece bilimsel değil, turistik açıdan da Van Gölü Havzası’na önemli bir potansiyel kazandırıyor. Uzmanlar ise bu değerli oluşumların korunarak gelecek kuşaklara aktarılması gerektiğinin altını çiziyor.
Bakmadan Geçme
