Kültür ve Doğa Buluşması Nevroz Bayramı
Dr. Mimar Cengiz Çelik
Bu topraklarda, bir araya gelmeyi şekillendiren, doğanın uyanışını müjdeleyen ve halkların binlerce yıldır kutladığı önemli bir gelenek vardır: Nevroz
Bölgemiz, farklı kültürlerin ve etnik grupların bir arada yaşadığı ve güzel bir mozaik olmanın avantajını, Nevroz Bayramı gibi geleneksel kutlamalarda da net bir şekilde gösterir. Kürtler, Azerbaycanlılar ve Türkmenler gibi farklı kökenlerden gelen halklar, Nevroz’u kutlamak için bir araya gelirler.
Nevroz, kelime anlamı olarak “yeni gün” demek olup, hem baharın gelişini simgeler hem de birçok Orta Asya ve Ortadoğu halkı için çok önemli bir kültürel kutlamadır. Doğu Anadolu’da Nevroz, sadece bir mevsim değişikliği değil, aynı zamanda yeniliklerin, tazelenmenin ve umutların simgesidir. Bu özel gün, insanların geçmişi hatırladığı, doğanın yeniden doğuşunu kutladığı bir dönüm noktasıdır.
Bölgemizde, binlerce yıl süren tarım, hayvancılık ve yerleşik hayata dayalı gelenekler Nevroz’u bir kutlamadan öte, hayatın doğal bir parçası haline getirmiştir. Bölgede Nevroz, sadece bireyler değil, toplumun tamamı için bir araya gelme, dayanışma ve paylaşma zamanıdır.
Doğu Anadolu’nun köylerinden şehirlerine kadar her yerde coşkuyla kutlanır. Nevroz gecesi, meşalelerin yakılması, ateşlerin etrafında toplanılması ve halk oyunlarıyla kutlanır. Bu kutlamalar, eski zamanlardan günümüze kadar geleneksel bir biçimde sürdürülür. Doğa ile iç içe yaşayan halk, ateşin etrafında toplanır.
Nevroz, aynı zamanda bir dirilişin, bir uyanışın simgesidir. Çetin kış aylarının ardından, doğa yeniden canlanır, çiçekler açar, kuşlar geri döner. Bu, insanın kendi iç yolculuğunda da bir yenilenmeyi simgeler. Doğu Anadolu’nun sert doğasında, kışın zorlu koşullarında hayatta kalmak büyük bir mücadeledir. Ancak Nevroz, bu zorlu dönemin son bulduğu, baharın ve umudun başladığı bir zaman dilimidir.
Nevroz, toplumda birliği pekiştiren bir kutlamadır. Güzümüzde sadece ateş üstünde atlama etkinliği olsada, geçmiş dönemde insanlar, birbirleriyle olan bağlarını güçlendirir, birlikte gülüp eğlenir, geçmişteki kırgınlıkları bir kenara bırakıp yeni bir başlangıç yapma kararı alırlar. Bu kutlamalar sadece bireysel değil, toplumsal anlamda da büyük bir önem taşır. Kardeşlik, birlik ve beraberlik duyguları Nevroz’la birlikte zirveye çıkar.
Bölge halkı, Nevroz’da sadece bir kutlama yapmaz, aynı zamanda doğayı da onurlandırır. Meşale yakma ve ateş etrafında dönme geleneği, bu bağın bir yansımasıdır. Ateş, eski inançlarda kötülükleri kovalamak, yenilikleri kabul etmek anlamına gelir. Aynı zamanda doğanın yenilenmesiyle birlikte, insan da kendi içsel dönüşümünü başlatır. Bu etkileşim, bir yandan halkı yeniden doğanın döngüsüne bağlarken, diğer yandan eski geleneklerin yaşatılmasına da katkı sağlar.
Nevroz kutlamaları, sadece bir mevsim değişikliğinin ötesinde bir anlam taşır. Nevroz, halkın doğa ile olan güçlü bağlarını, geçmişi hatırlama, geleceğe umutla bakma ve toplumda birlik duygusunu pekiştirme fırsatı sunar. Bu geleneğin her yıl aynı coşkuyla kutlanması, bölge halkının kimliğini ve kültürel değerlerini canlı tutmasına yardımcı olur. Baharın müjdeleyicisi Nevroz, doğanın yenilenmesinin, insan ruhunun tazelenmesinin ve toplumsal barışın simgesi olmaya devam eder.
Yaklaşan Nevroz ve Ramazan Bayramı’nın tüm İslam alemine ve bölgemize huzur ve mutluluk getirmesini diliyorum.
Selam ve Sevgilerimle
Dr.Mimar Cengiz ÇELİK
