Bitlis Kalesi'ndeki Kazılarda Saray Kapısına Ait Anahtar Bulundu

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izniyle, Ahlat Müzesi başkanlığında yürütülen kazıların bu yılki etabı sona erdi. Bitlis Eren Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yunus Emre Karasu'nun bilimsel danışmanlığında gerçekleştirilen kazılarda, önemli buluntular gün yüzüne çıkarıldı. Geçtiğimiz aylarda, Osmanlı dönemine ait su dağıtım sistemine ulaşılırken, bu kazı döneminde saray olarak kullanılan alanda mimari yapılar, sikkeler, lüle taşları, küpler, kandiller, seramik parçaları, cam, metal ve kemik objeler bulundu.

Kazıların son günlerinde, nöbetçi kulübesi yakınında yapılan çalışmalar sırasında, sarayın kapısına ait olduğu düşünülen bir anahtar ve kilitleme aparatları keşfedildi. Toprak altında oksitlenen bu demir buluntular, konservasyon işlemleri için laboratuvara gönderildi.

Bitlis Kültür ve Turizm Müdürü Ali Fuat Eker, 2024 kazı sezonunda birçok değerli eserin ortaya çıkarıldığını belirtti ve "Anahtarı kalenin dibinde, 5 metre derinlikte bulduk" diyerek, keşfin önemine dikkat çekti. Planlaması yapılan 5 yıllık çalışma takviminin birinci yılında kalenin yaklaşık yüzde 20'sinde kazı yaptıklarını belirten Eker:

"Geçen ay künk sistemini bulmuştuk. Kazının son günlerinde de askeri kulenin altında saraya ait olduğunu düşündüğümüz bir anahtar ve anahtar sisteminin aparatlarını bulduk. Arşiv belgelerinden okuduğumuz kadarıyla kalede en son 1600'lü yıllarda büyük bir yangın olmuş. 1650'li yıllardaki tabakada yangının izlerine rastladık. Anahtarı kulenin dibinde 5 metre derinlikte bulduk. Bu bizim için önemli bir bulgu" diye konuştu.

Plan kapsamında 4 yıl boyunca kalede çalışmaların devam edeceğini bildiren Eker, buluntuları konservasyon çalışmalarının ardından tarihlendirerek müzede sergileyeceklerini ifade etti.

"Çeşitli sivil mimari ve kamu yapılarını ortaya çıkardık"

Bu yıl buldukları künk ve sarayın kapısına ait olduğu düşünülen anahtar sisteminin önemini vurgulayan Eker, şu bilgileri verdi:

"Arşiv belgelerindeki kayıtlara arkeolojik olarak da kanıt sunmuş oluyoruz. Bu Bitlis tarihi ve kalesi açısından oldukça önemli. Gelecek yıllarda da elde edeceğimiz buluntuları kamuoyu ve bilim dünyasıyla paylaşacağız. Künk sistemini, sarayla ilgili mevcut yapıları, çeşitli sivil mimari ve kamu yapılarını ortaya çıkardık. Zorlu kış şartlarında zarar görmemesi için yapılarımızı onarmaya ve sağlamlaştırmaya çalışıyoruz. Günlük yaşamda kullanılan objeler, savaşta kullanılan malzemeler ve gülleler ile 1600-1700'lü yıllara ait materyaller de bulduk. Konservasyonun ardından müzemizde ziyaretçilerimizin beğenisine sunulacak. Bunlar Bitlis'in ve kalenin tarihini ortaya çıkaran ünik eserler."

Kazı çalışması için Eren Holding ile 5 yıllık sponsorluk anlaşması imzaladıklarını belirten Eker, "Gelecek yıl mayıs ayının sonu veya haziran ayının başında tekrar çalışmalara başlayacağız. Bakanlığımızın da destekleriyle ortaya çıkan yapılarımızı restore ederek kalemizi ziyarete açmayı planlıyoruz." dedi.