Iğdır Yöresinin Duygusal Manisi: "Gözleri Göyçek Oğlanın Toyudur"

Iğdır yöresinde zengin bir şekilde yaşatılan ve halk arasında söylenen maniler, duygusal anlatımlarıyla hem gelenekleri yansıtıyor hem de bireylerin iç dünyasını ortaya koymaya devam ediyor.

Karakösehaber internet sitemize açıklamalarda bulunan araştırmacı Canip Aslan, Iğdır’ın sevilen manilerinden birinin de “Gözleri Göyçek Oğlanın Toyudur” adlı mani olduğunu belirterek, “Mani, bir toy yani düğün etkinliğine yönelik söylenen dizelerle başlar. Toy, Iğdır’ın sosyal hayatında önemli bir yere sahip olup, birlikteliklerin kutlandığı, köy halkının bir araya geldiği, mutluluğun paylaşıldığı anlardan biridir. Mani, düğünün coşkusunu ve baş kahramanın, yani "gözleri göyçek" (güzel) oğlanın toyunu anlatırken, aynı zamanda düğüne katılamayan bir kişinin duygusal ifadesini de içerir. Düğüne katılamayan kişi, mektup ve dua göndermekle yetinir; bu da o dönemin iletişim araçlarını ve manevi bağların gücünü yansıtır” dedi.

Maninin ikinci bölümünde ise aşkın ve özlemin derinliğinin vurgulandığını belirten Aslan, “Mektup yazdım yolladım, suya saldım yolladım gibi imgeler, sevdiğine ulaşamayan birinin çaresizliğini sembolize eder. Ayrıca, sevdiği kişiye kuşlar aracılığıyla haber göndermek istemesi, umutsuz bir sevdanın en saf ve doğal hali olarak karşımıza çıkar. Bu ifadeler, halk kültüründe aşkın ve umut arayışının ne kadar evrensel ve zamansız olduğunu gösterir” diye konuştu.

Maninin üçüncü kısmının toy ve evlilikle ilgili toplumun beklentilerini ve isteklerini yansıttığına değinen Aslan, “Deste çubuk dererler, yarpağ üste sererler ifadeleri, geleneksel ritüellere ve evlilik sürecine dair bir anlatımı içerir. Ayrıca, “İsteyine vererler” cümlesi, bu süreçte ailenin ve toplumun onayının ne kadar önemli olduğunu hatırlatır. Iğdır manileri, köklü bir kültürel mirası temsil eder. Bu tür maniler, sözlü geleneğin bir parçası olarak nesilden nesile aktarılmakta ve Iğdır halkının hayat görüşünü, duygularını ve değerlerini yansıtmaktadır. “Gözleri Göyçek Oğlanın Toyudur” manisi de bu zengin mirasın bir parçası olarak, hem bireysel hem de toplumsal duyguları derinlemesine ifade eden bir eserdir” şeklinde konuştu