Iğdır Yöresinin Zengin Müzikal Mirası: Garmon

Iğdır yöresine ait olan Garmon, körüklüler ailesinin en gelişmiş çalgılarından birisi olarak tınısıyla dinleyenleri mest etmeye devam ediyor.

Tarhçiler Akordeonun ses ve ezgi zenginliği yönünden bir üst sınıfı olan bu enstrümanın sanayinin gelişmesi ile tulumun perdelerle geliştirilmesinden doğduğunu söylediler. Azerbaycan ve Dağıstan yöresinin hâkim sazları arasında yer alan Garmon’un, Iğdır’ın kültürel ve müzikal mirasının önemli bir parçası olduğunu ifade eden tarihçiler, “Garmon, akordeonun daha gelişmiş bir versiyonu olarak kabul edilir. Sanayinin gelişmesi ile birlikte, tulumdan türetilen bu enstrüman, zamanla çeşitli perdeler ve yapısal değişiklikler ile zenginleştirilmiştir. Garmon, özellikle Azerbaycan ve Dağıstan yörelerinde önemli bir yer tutmaktadır ve bu bölgelerde el tezgâhlarında üretilmektedir. Ahşap kısımları genellikle ceviz ve dişbudak ağacından yapılmakta olup, dut ağacından imal edilen versiyonları da bulunmaktadır” dediler.

Garmon’un nota değerleri açısından da akordeondan daha güçlü bir yapıya sahip olduğunu vurgulayan tarihçiler, “Bu çalgı, ses ve ezgi zenginliği ile dikkat çekerken, yapısal olarak da oldukça dayanıklıdır. Ahşap kısımlarının kaliteli malzemelerden yapılması, enstrümanın hem dayanıklılığını hem de ses kalitesini artırmaktadır. Garmon’un bu özellikleri, onu Iğdır yöresinin en önemli müzik aletlerinden biri haline getirmiştir. Garmon, Iğdır yöresinde oyunların ve sözlü müziğin en büyük eşlik sazıdır. Bu enstrüman, hem solo performanslarda hem de toplu müzik etkinliklerinde kullanılmaktadır. Garmon, zengin tınısı ve geniş ses aralığı ile yöresel müziğin vazgeçilmez bir parçasıdır. Iğdır’ın müzikal kimliğini oluşturan bu enstrüman, bölgenin kültürel mirasını da yaşatmaktadır” diye konuştular.

Garmon’un Dağıstan ve Azerbaycan’ın bazı yörelerinde el tezgâhlarında üretildiğini söyleyen tarihçiler, “Ahşap kısımlarının genellikle ceviz ve dişbudak ağacından yapılması, enstrümanın kaliteli ve dayanıklı olmasını sağlamaktadır. Dut ağacından imal edilen Garmonlar da bulunmaktadır ve bu çeşitlilik, enstrümanın ses kalitesine olumlu yönde etki etmektedir. El yapımı olan bu enstrümanlar, hem estetik açıdan hem de ses kalitesi açısından büyük değer taşımaktadır. Garmon, Iğdır yöresinin zengin müzikal mirasının önemli bir temsilcisidir. Akordeondan daha gelişmiş yapısal özelliklere sahip olan bu enstrüman, bölgenin kültürel ve müzikal kimliğini oluşturan önemli unsurlardan biridir. Garmon, sanayinin ve el işçiliğinin birleşimi ile ortaya çıkan bir çalgı olarak, hem yapısal dayanıklılığı hem de ses zenginliği ile dikkat çekmektedir. Iğdır yöresinde oyunların ve sözlü müziğin en büyük eşlik sazı olan Garmon, bölgenin müzikal kültürünü gelecek nesillere aktarmaktadır” şeklinde konuştular.