Bitlis’in Bilge Atasözü: “Baba Malı Tez Tükenir, Gerek Evlat Kazana”

Bitlis yöresine ait olan “Baba malı tez tükenir, gerek evlat kazana” atasözü, bölgenin derin kültürel mirasını ve hayat felsefesini yansıtan bilgece bir öğüt olarak günümüze de ışık tutuyor.Karakösehaber internet sitemize açıklamalarda bulunan uzmanlar, nesiller boyunca aktarılan bu sözün hem aile içinde sorumluluğun önemine hem de bireylerin kendi emekleriyle hayatlarını inşa etmeleri gerektiğine dikkat çektiğini söylediler. Uzmanlar, “Bitlis halkı, “Baba malı tez tükenir” ifadesiyle, aileden kalan mal ve mülkün bilinçsizce kullanılması durumunda kısa sürede tükenebileceğine vurgu yapar. Miras yoluyla edinilen varlıkların kalıcı bir refah sağlayabilmesi için akıllıca kullanılması gerektiğini hatırlatır. Yalnızca hazır servete güvenmek yerine, bireyin çalışarak kendi geçimini sağlaması gerektiği öğütlenir. Bu bilgelik, özellikle kırsal yaşamda dayanışmanın ve emeğin ne kadar kıymetli olduğunu gösterir” dediler.

Atasözünün ikinci kısmı olan “Gerek evlat kazana” sözünün bireylerin kendi çabalarıyla hayatlarını kazanmaları gerektiğine vurgu yaptığını kaydeden uzmanlar, “Baba malına dayanarak yaşam sürdürmenin sürdürülebilir olmadığını anlatan bu söz, genç kuşakların kendi ayakları üzerinde durmasının önemine işaret eder. Bitlis kültüründe, emek ve alın teri en yüce değerler arasında sayılır; bu atasözü de çalışmanın erdemini hatırlatarak bireysel sorumluluğu teşvik eder” diye konuştular.

Bitlis yöresinin toplumsal dayanışmanın güçlü olduğu bir coğrafya olduğunu da belirten uzmanlar, “Baba malı tez tükenir, gerek evlat kazana atasözü, sadece bireysel çabayı değil, aynı zamanda aile içindeki sorumluluk paylaşımını da vurgular. Aileden kalan varlıkların, ailenin geleceği için akıllıca kullanılması gerektiği fikri, bu sözle toplumsal hafızaya kazınmıştır. Aynı zamanda bu söz, aile içinde ve topluluklarda ortak bir dayanışma kültürünün de önemini ortaya koyar. Günümüzde de geçerliliğini koruyan bu atasözü, maddi zenginliklerin geçici olduğunu, kalıcı olanın ise bireyin kendi çalışmalarıyla kazandığı değerler olduğunu hatırlatır. Bu öğüt, Bitlis kültürünün köklü tarihinden süzülüp günümüz insanına hayat dersleri sunmaya devam etmektedir” şeklinde konuştular.