Muş'un Mistik İnancı: Kampos

Muş yöresinde derin köklere sahip olan Kampos (Alkız, Alkarısı) inancı, yıllar boyunca halkın kolektif hafızasında yer etmiş mistik bir kavram olarak varlığını sürdürüyor.

Karakösehaber internet sitemize açıklamalarda bulunan tarihçiler, Muş yöresinde Alkız veya Alkarısı olarak da bilinen Kampos’un, doğum yapan kadınlar ve yeni doğmuş bebekler için büyük bir tehlike olarak kabul edildiğini söylediler. Tarihçiler, “Efsaneye göre, Kampos doğum sürecinde ve sonrasında, hem anne hem de bebek üzerinde etkili olabilir ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu durum, halk arasında Kampos'un kötü bir ruh olarak görülmesine ve ondan korunma yöntemlerinin geliştirilmesine yol açmıştır. Kampos'un hedef aldığı kişiler, genellikle lohusa kadınlar ve yeni doğmuş çocuklardır. Halk arasında, Kampos'un bu kişilere musallat olduğunda, hastalıklara ve hatta ölüme neden olabileceği inancı yaygındır. Kampos, özellikle yalnız kalan ve uyuyan kişilere, evde, tarlada, bağda veya bahçede çöker ve kişi üzerinde ağırlık yaparak, korkuya dayalı bir takım rahatsızlıklar verir. Bu durum, "karabasan" olarak da bilinir ve halk arasında sıkça dile getirilen bir durumdur” dediler.

Kampos'un fiziksel görünümü hakkında birbirini tutmayan çeşitli tasvirler ve inançlar bulunduğunu da belirten tarihçiler, “Bu tasvirler, Kampos'un mistik ve değişken doğasının bir yansıması olarak kabul edilir. Halk arasında yaygın olan inançlara göre, Kampos bazen iri yapılı ve papağı (börk) olan bir insan olarak, bazen kara bir kediye, bazen de yüzü tüylü ve küçük bir yaratığa benzer şekilde tasvir edilmektedir. İri-Yarı İnsan, Kara Kedi, Tüylü Yaratık gibi çeşitli tasvirler, Kampos'un halk arasında neden olduğu korkunun ve bilinmeyene olan inancın bir göstergesidir. Kampos'un çıkardığı hırıltı sesleri, henüz uyku haline geçmemiş kişiler tarafından duyulsa da, bu durum karşısında herhangi bir hareket edilemez. Halk arasında, bu durumda kişinin kanının çekildiği ve damarlarının kuruduğu söylenir” ifadelerini kullandı.

Muş'ta Kampos inancına göre bu kötü ruhun etkisinden korunmanın yolları da bulunduğunu vurgulayan tarihçiler, “Kampos'tan korunmak için halk arasında yaygın olan yöntemlerden biri, demirden yapılmış eşyaların kullanılmasıdır. İğne gibi demir eşyaların Kampos'u korkuttuğuna inanılır ve bu nedenle lohusa kadınlar ve yeni doğmuş bebekler, üzerlerinde demirden yapılmış bir eşya taşıyarak korunmaya çalışırlar. Halk arasında, Kampos tarafından neden olduğuna inanılan hastalıkların tedavisi için ocaklara ve muhtelif ziyaret yerlerine gidilir. Eski Türk inançlarına göre, bu tür hastalıklar, kamlar adı verilen şamanlar tarafından tedavi edilirdi. Günümüzde ise, halk hekimliği ve geleneksel yöntemlerle bu hastalıklara çözüm aranmaktadır” diye konuştular.

Kampos'un nerelerde yaşadığına dair halk arasında birçok farklı inanış bulunduğuna da değinen tarihçiler, “Genellikle ıssız ve karanlık yerlerde yaşamayı tercih ettiği söylenir. Ağıl, samanlık, su kenarları ve ıssız mekanlar Kampos'un mesken tuttuğu yerler olarak bilinir. Bu yerlerde yalnız kalan kişilerin Kampos'un hedefi olabileceğine inanılır. İlginç bir diğer inanış ise, Kampos'un iğneyle esir alındığında çok bereketli kabul edilen eli ile o aileye ölene kadar hizmet ettiğine dair efsanedir. Halk arasında, Kampos'un korktuğu şeylerden biri olan iğneyle yakalandığında, ona karşı üstünlük sağlandığı ve bu durumun aileye büyük şans getireceğine inanılır. Muş'ta Kampos inancı, sadece bir batıl inanç olarak değil, aynı zamanda bölgenin tarihi ve kültürel zenginliğini yansıtan bir unsur olarak da değerlendirilmektedir. Bu inanç, halkın kolektif hafızasında yer etmiş ve kültürel kimliğin bir parçası haline gelmiştir. Kampos'un varlığı, halk arasında hala tartışılan ve çeşitli efsanelerle zenginleştirilen bir konudur. Halk arasında anlatılan efsaneler ve ritüeller, Kampos'un Muş'un kültürel kimliğindeki derin izlerini ortaya koymaktadır” şeklinde konuştu.